Anonymous participant – 2025-06-17 05:16:29
Trung Quốc đã cấm thưởng tiền cho bài báo từ năm 2020 nhằm hạn chế gian lận khoa học.
https://www.nature.com/articles/d41586-020-00574-8
**“Mặt trái của chính sách trả thưởng cao cho công bố khoa học: Khi công cụ trở thành mục tiêu**
Có lẽ chính sách trả thưởng cho nghiên cứu khoa học là điển hình cho việc áp dụng học thuyết động lực sáng tạo. Ngày nay, chính sách trao thưởng “khủng” cho các công trình khoa học được công bố đã quá quen thuộc với các nhà khoa học Việt Nam.
Mặc dù chưa tìm được thống kê tổng quát về số lượng các bài báo của các nhà khoa học Việt Nam chênh lệch cụ thể như thế nào tại thời điểm trước và sau khi có chính sách trả thưởng cho công bố khoa học, người viết mạnh dạn suy đoán rằng con số tăng lên rất nhiều qua thời gian dựa vào các thông tin về công bố khoa học hàng năm của các trường, viện nghiên cứu trong cả nước. Có lẽ đây sẽ là một yếu tố củng cố thêm niềm tin rằng “tiền thúc đẩy sáng tạo”.
Đáng buồn thay, số lượng không là yếu tố đảm bảo cho chất lượng. Chính sách trả thưởng cho hoạt động sáng tạo dễ bị xuyên tạc dẫn đến hiện tượng thiếu liêm chính trong nghiên cứu khoa học mà dư luận gần đây không ngừng bàn tán. Một số không ít các nhà khoa học chạy theo các khoản thưởng kếch xù để “bán mình” cho các công xưởng sản xuất bài báo nghiên cứu, các tạp chí săn mồi để công bố những kết quả giả khoa học, kém chất lượng.
Tất nhiên không ai có thể sống mà không có tiền. Không ai chuyên tâm sáng tạo khi gia đình thiếu trước hụt sau. Điều kiện kinh tế ổn định sẽ khiến nhà khoa học an tâm thực hiện các hoạt động nghiên cứu. Nghĩa là tiền bạc nên đóng vai trò là công cụ, tạo điều kiện cho hoạt động sáng tạo, tuy nhiên nó không nên là mục tiêu của hoạt động đó.
Bởi lẽ, một khi công cụ trở thành mục tiêu của một hành vi, hành vi ấy tất yếu sẽ bị xuyên tạc. Sáng tạo cũng không ngoại lệ. Giá trị của kết quả nghiên cứu nên là mục tiêu quan trọng nhất của hoạt động nghiên cứu. Bỏ qua mục tiêu này mà bám lấy bất cứ một mục tiêu nào khác, đặc biệt là vì lợi ích kinh tế, sẽ tạo ra nguy cơ lệch lạc trong hoạt động nghiên cứu khoa học.
Ở bình diện chính sách quốc gia, lợi ích kinh tế nên được đảm bảo cho các nhà sáng tạo nói chung chuyên tâm thực hiện các hoạt động trí tuệ, không nên sử dụng chúng như mục tiêu của lao động trí óc. Bên cạnh đó, các chính sách như chính sách trao thưởng cho hoạt động nghiên cứu về lý thuyết là tích cực.
Còn gì tốt đẹp hơn khi một hoạt động mang lại lợi ích cho xã hội được trao những phần thưởng xứng đáng. Tuy nhiên các phần thưởng này chỉ nên đóng vai trò là sự ghi nhận của xã hội cho những cống hiến của các nhà sáng tạo hơn là mục tiêu của hoạt động sáng tạo. Lịch sử nhân loại đã chứng minh rằng sáng tạo nằm trong bản chất của con người.
Nhu cầu sinh tồn và phát triển nhất thiết đòi hỏi loài người không ngừng sáng tạo, cho dù có hay không có các động lực kinh tế, có hay không có pháp luật sở hữu trí tuệ. Đừng để đồng tiền làm tha hóa bản chất của hoạt động sáng tạo – hoạt động khiến cho loài homo sapiens khác biệt với các loài động vật khác.”
Shared link: http://thesaigontimes.vn/nghi-ve-dong-luc-sang-tao
Statistics:
Likes: 13, Shares: 2, Comments: 5
Like Reactions: 11, Haha Reactions: 2, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 0, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0
.png)