Alméry Jacqueline – 2025-04-04 23:01:04
Một mạng lưới kinh doanh mờ ám do công dân Pakistan và Indonesia điều hành từ Birmingham (Anh) đang mua lại các tạp chí khoa học lâu đời – đặc biệt tại Tây Ban Nha – để biến chúng thành cỗ máy kiếm tiền. Nhóm này đứng sau công ty Oxbridge Publishing House, tên gọi gây nhầm lẫn với đại học Oxford và Cambridge, nhưng không hề có liên quan.
Theo nghiên cứu của hai giáo sư người Tây Ban Nha, Alberto Martín và Emilio Delgado (Đại học Granada), từ năm 2020, Oxbridge đã mua lại 36 tạp chí học thuật, bao gồm các tạp chí của Mỹ như **American Journal of Health Behavior**, **Tobacco Regulatory Science**, **Journal of Commercial Biotechnology**, và các tạp chí Tây Ban Nha như **Cuadernos de Economía**, **Comunicar**, **Profesional de la Información**, **Revista de Psicología del Deporte**, **Fonseca, Journal of Communication**, và **Artseduca**.
Sau khi bị mua lại, các tạp chí này đồng loạt tăng mạnh phí đăng bài (ví dụ *Revista de Psicología del Deporte* tăng từ 312 USD lên 6.240 USD), giảm tỷ lệ bài báo từ Tây Ban Nha, và thay vào đó là sự xuất hiện dày đặc của tác giả đến từ Trung Quốc, Malaysia, Indonesia và Ả Rập Xê Út. Tạp chí *Fonseca, Journal of Communication* từng miễn phí xuất bản, nay thu khoảng 2.600 USD/bài.
*Profesional de la Información* – từng là tạp chí hàng đầu về thư viện và thông tin học ở Tây Ban Nha – nay cũng thu gấp đôi phí (khoảng 2.600 USD), và đang dần mất uy tín.
Hiện tượng này là hệ quả của hệ thống “publish or perish” trong học thuật toàn cầu, nơi các nhà nghiên cứu phải đăng bài mới được thăng tiến, cộng với mô hình “truy cập mở” khiến tác giả phải trả tiền để đăng bài. Điều này dẫn đến tình trạng các nhà xuất bản tìm cách đăng càng nhiều bài càng tốt để thu lợi nhuận.
Một số chuyên gia Tây Ban Nha đã cảnh báo từ năm ngoái rằng các tạp chí đang bị “xâm lăng”. Tạp chí *Cuadernos de Economía* từng do giáo sư Joan Hortalá (Đại học Barcelona) điều hành, nay đầy bài từ **Việt Nam**, Malaysia và Indonesia, và còn mạo nhận rằng nó vẫn do các trường đại học danh tiếng ở Madrid xuất bản.
Cơ quan Đánh giá Chất lượng và Kiểm định Quốc gia Tây Ban Nha (ANECA), do nhà địa lý Pilar Paneque điều hành, đang cố gắng thay đổi hệ thống đánh giá dựa trên số lượng bài báo. Pilar Paneque chỉ trích sự lệ thuộc vào các cơ sở dữ liệu như Web of Science (của Clarivate) và Scopus (của Elsevier), vốn vẫn công nhận nhiều tạp chí bị Oxbridge mua lại.
Tính đến nay, Web of Science đã loại 11/17 tạp chí trong mạng lưới Oxbridge Publishing House khỏi hệ thống của mình, trong khi Scopus loại 8/36 tạp chí. Tuy nhiên, nhiều tạp chí vẫn tiếp tục hoạt động, xuất bản bài số lượng lớn từ châu Á để thu lợi nhuận, theo mô hình mà Martín và Delgado gọi là “tạp chí săn mồi trá hình”.
Statistics:
Likes: 34, Shares: 6, Comments: 2
Like Reactions: 30, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 2, Love Reactions: 2, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0