Alméry Jacqueline – 2025-03-10 23:02:28
Quá trình xuất bản trong khoa học xã hội hiện nay đang gặp rất nhiều vấn đề. Nhiều bài báo dù đăng trên các tạp chí uy tín vẫn sử dụng dữ liệu sai, áp dụng các phương pháp nghiên cứu không hợp lý và đưa ra những kết luận phi logic. Một số nghiên cứu sai đã bị phát hiện, nhưng phần lớn vẫn không được sửa chữa, khiến các học giả cảm thấy thất vọng và mất niềm tin vào hệ thống. Thí dụ, một bài báo đăng năm 2010 trên *Administrative Science Quarterly*, thường được xem là tạp chí danh giá nhất trong lĩnh vực quản trị kinh doanh, mắc lỗi thống kê nhưng vẫn được trích dẫn tới hơn 1.000 lần mà đến nay không được sửa chữa. Nghiên cứu đã trở thành trò chơi xuất bản thay vì làm khoa học.
Lý do chính là trò chơi xuất bản hiện tại khuyến khích những kết quả bất ngờ và thú vị, thay vì kết quả thực sự đáng tin cậy về mặt khoa học. Nhiều nghiên cứu sai lầm đã được công bố và trích dẫn rộng rãi, như nghiên cứu về mối liên hệ giữa vắc-xin và tự kỷ hay khả năng ngoại cảm. Mặc dù sau đó chúng bị vạch trần, nhưng nhiều nghiên cứu sai sót khác vẫn không được chú ý và không bao giờ được sửa chữa.
Giải pháp đề xuất là “đánh giá lại sau xuất bản”. Theo đó, những bài báo có ảnh hưởng lớn (có nhiều trích dẫn) sẽ được xem xét lại một cách độc lập sau khi xuất bản để kiểm tra kết quả và những vấn đề có thể đã bị bỏ qua trong lần đánh giá đầu tiên. Kết quả đánh giá lại sẽ được công khai để độc giả có thể hiểu rõ hơn về các nghiên cứu.
Các giải pháp hiện nay như phê bình công khai hay tái lập nghiên cứu không hiệu quả. Chỉ một số ít tạp chí cho phép phê bình sau khi bài báo được xuất bản, và thời gian và dung lượng phê bình thường rất hạn chế. Việc tái lập thí nghiệm cũng rất ít khi được thực hiện và công bố vì không ai muốn ảnh hưởng đến sự nghiệp của mình khi chỉ ra cái sai của người khác.
Phân tích từ 47 tạp chí khoa học quản trị cho thấy việc đánh giá lại những bài báo có trên 250 trích dẫn sẽ giúp kiểm tra lại 28% tổng số trích dẫn, nhưng chỉ cần đánh giá lại 5% số bài báo đã được xuất bản. Phương pháp này sẽ giúp cải thiện độ chính xác của các nghiên cứu với chi phí thấp.
Khoa học xã hội đang gặp khủng hoảng vì hệ thống xuất bản hiện tại không hiệu quả và thiếu chính xác. Các biện pháp như đánh giá sơ bộ hay tái lập nghiên cứu tốn kém và không mang lại hiệu quả cao. Cần có một phương pháp đánh giá lại các nghiên cứu quan trọng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong khoa học xã hội.
Shared link: https://www.chronicle.com/article/social-science-is-broken-heres-how-to-fix-it
Statistics:
Likes: 30, Shares: 3, Comments: 2
Like Reactions: 26, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 1, Sad Reactions: 1, Angry Reactions: 0