Alméry Jacqueline – 2024-08-05 22:49:47
**Thái Lan làm gì với các tác giả công bố đáng ngờ?**
Bản tin của Nature, một tạp chí khoa học lâu đời của Anh mới đây đăng bài viết ‘Sự gia tăng số lượng tác giả siêu năng suất khiến các nhà khoa học lo ngại’.
Nội dung bài viết nói về cảnh báo của nhóm nhà khoa học Mỹ và Hà Lan trước hiện tượng gia tăng các nhà nghiên cứu “siêu năng suất”, trong khi Thái Lan đã bắt đầu điều tra một số tác giả có số lượng công bố đáng ngờ.
**Hệ lụy từ chính sách đếm bài thưởng tiền**
Bản tin Nature đã dẫn lời GS Tirayut Vilaivan, thành viên của Văn phòng Liêm chính khoa học, ĐH Chulalongkorn ở Bangkok, Thái Lan nói về sự gia tăng đột ngột nhà khoa học “siêu năng suất” là điều đáng lo ngại đối với chuẩn mực và chính sách phát triển nghiên cứu.
GS Vilaivan cũng cho rằng, một trong những yếu tố khiến cho nước này gia tăng nhà khoa học “siêu năng suất” là do Thái Lan tập trung đầu tư vào bảng xếp hạng đại học mà trong đó việc đánh giá căn cứ vào số lượng công bố và các chỉ số trắc lượng. Nhiều trường đại học của Thái Lan đã sử dụng chính sách thưởng tiền để khuyến khích các nhà nghiên cứu công bố trên các tạp chí nổi tiếng. Nếu các nhà khoa học “chơi” đúng cách, họ có thể kiếm tới một triệu baht (28.000 USD) mỗi năm nhờ công bố khoa học.
GS Vilaivan cho biết thêm, vẫn theo bản tin Nature, sự kết hợp giữa văn hóa “công bố hay diệt vong” đang phát triển ở Thái Lan và chính sách khen thưởng bằng tiền là môi trường nảy nở những “kẻ mờ ám” (shady actors). GS Vilaivan còn cho biết, giai đoạn diễn ra đại dịch Covid-19 chính là khoảng thời gian ở Thái Lan bắt đầu xuất hiện tệ nạn đăng bài báo khoa học giả mạo.
Bản tin Nature cũng nêu lý giải của PGS David Harding, ĐH Công nghệ Suranaree, Thái Lan. Theo PGS Harding, sự gia tăng hiện tượng “siêu năng suất” được góp phần bởi chính sách tài trợ nghiên cứu của nước này, chuyển sang ưu tiên các nhóm liên ngành lớn (thay vì các nhóm nhỏ). Vì thế mà nhà khoa học dễ dàng ghi tên mình là tác giả trên nhiều bài báo khoa học hơn.
**Điều tra nhà khoa học công bố cao đáng ngờ**
Theo bản tin Nature, sự gia tăng số lượng tác giả “siêu năng suất” này làm dấy lên trong giới khoa học mối lo ngại rằng một số nhà khoa học đang sử dụng các phương pháp đáng ngờ để công bố bài báo khoa học. Chính GS Ioannidis, đồng tác giả nghiên cứu về các tác giả siêu năng suất, cho biết: “Tôi nghi ngờ rằng các hoạt động nghiên cứu đáng ngờ và gian lận có thể là nguyên nhân dẫn đến một số hành vi cực đoan nhất. Dữ liệu của chúng tôi cung cấp điểm khởi đầu để thảo luận về những vấn đề này trên toàn bộ giới khoa học”.
Chia sẻ với bản tin Nature, GS Ioannidis cho rằng, để ngăn chặn làn sóng nhà khoa học “siêu năng suất” đang gia tăng, các tổ chức nghiên cứu và cơ quan tài trợ nên tập trung vào chất lượng công trình của nhà khoa học thay vì số lượng bài báo họ công bố. Điều này sẽ ngăn cản các nhà khoa học đi tắt đón đầu.
Nhưng cũng theo bản tin Nature, cơ quan chức năng của Thái Lan đã nhận thấy có sự không bình thường trước hiện tượng năng suất nghiên cứu khoa học cao đột biến, nên đã bắt đầu điều tra các nhà khoa học có số lượng công bố cao đáng ngờ. Hồi đầu năm, Bộ Đại học, Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo Thái Lan đã điều tra xem liệu hành vi sai trái có xảy ra tại các trường đại học Thái Lan hay không bằng cách kiểm tra các nhà khoa học có thành tích công bố nhiều bất thường, hoặc có một số bài báo nằm ngoài chuyên môn của họ. Cuộc điều tra cho thấy 33 nhà khoa học tại 8 trường đại học đã trả tiền để được ghi tên tác giả vào bài báo, hàng chục người khác bị nghi ngờ đã ghi tên họ trên các bài báo mà họ đã mua.
**6 giảng viên Thái Lan bị sa thải vì mua bán bài báo khoa học**
6 giảng viên từ 3 trường đại học ở Thái Lan vừa bị sa thải vì gian lận bài báo khoa học, đối mặt cáo buộc hình sự.
Theo báo Bangkok Post, ba giảng viên của Đại học Khon Kaen đã bị đình chỉ công tác và cũng sẽ phải đối mặt với cáo buộc hình sự liên quan hành vi gian lận trong công bố bài báo khoa học.
Cùng bị sa thải còn có hai giảng viên của Đại học Chiang Mai (CMU) và một giảng viên của Học viện Hoàng gia Chulabhorn.
8 giảng viên khác đang tiếp tục bị điều tra vì gian lận trong nghiên cứu, công bố bài báo khoa học.
Bà Supamas Isarabhakdi – bộ trưởng Bộ Giáo dục Đại học, Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới (MHESI) Thái Lan – cho biết một ủy ban đã được thành lập để xem xét vấn đề và các thành viên của ủy ban đã gặp gỡ lãnh đạo các trường đại học được đề cập. Bà cho biết cuộc điều tra dự kiến sẽ kết thúc vào tháng tới.
Bà nói thêm, bộ sẽ thực thi các biện pháp nghiêm ngặt để ngăn chặn những hành vi như vậy xảy ra lần nữa.
Đây là kết quả hành động pháp lý của MHESI bắt đầu từ tháng 8-2023 sau khi tìm thấy bằng chứng cho thấy hơn 100 giảng viên tại 33 trường đại học ở nước này có thể đã gửi bài nghiên cứu được mua trực tuyến.
Một báo cáo vào tháng 8-2023 thể hiện một giảng viên CMU đã mua bài báo với giá 30.000 baht (khoảng 21 triệu đồng tiền Việt).
Cuộc điều tra sơ bộ năm 2023 đã tìm thấy năm trang web cung cấp dịch vụ cho người mua. Phó thư ký thường trực MHESI, ông Supachai Pathumnakul, cho biết tổng cộng 109 học giả đã bị điều tra liên quan hành vi mua bán bài báo khoa học.
Vào thời điểm đó, các nhà chức trách đã yêu cầu 33 trường đại học trên cả nước xem xét tính xác thực nghiên cứu của đội ngũ giảng viên của họ sau khi một số giảng viên bị phát hiện xuất bản các bài báo khoa học ngoài lĩnh vực chuyên môn của họ trong một khoảng thời gian ngắn bất thường.
Ông Supachai kêu gọi các cơ sở giáo dục đẩy nhanh cuộc điều tra và đưa ra các hình phạt nghiêm khắc đối với những người bị phát hiện có hành vi gian lận trong nghiên cứu khoa học.
Ông này nói thêm rằng phần lớn những người mua bài báo khoa học từ các trang web trực tuyến đều làm việc tại các trường đại học công. Triển vọng nghề nghiệp của họ thường phụ thuộc vào số lượng nghiên cứu họ xuất bản.
**Sự bất thường trong công bố bài báo khoa học**
Cũng trên Bangkok Post, một bài báo xuất bản đầu năm 2024 cho thấy vụ việc đạo văn, mua bán bài báo khoa học của giảng viên các trường đại học Thái Lan nổi lên sau khi nhà chức trách nhận thấy sự bất thường khi có quá nhiều bài báo khoa học được xuất bản bởi các nhà nghiên cứu trong vòng 2-3 năm qua.
Các nhà nghiên cứu này đã công bố những bài báo khoa học ngoài lĩnh vực chuyên môn của họ hoặc các bài báo có đồng tác giả mà không tham gia nghiên cứu. Có thông tin cho rằng giảng viên CMU đã mua một bài báo khoa học và sau đó chi thêm 30.000 baht nữa cho chi phí xuất bản và là tác giả của một số bài báo khác ngoài lĩnh vực chuyên môn.
Cuộc điều tra của MHESI dựa trên bốn tiêu chí chính: số lượng nghiên cứu được công bố trong những năm gần đây, nghiên cứu và chuyên môn của nhà nghiên cứu, lý lịch của nhà nghiên cứu và sự bất thường trong các công trình đã xuất bản trước đây của họ.
Statistics:
Likes: 33, Shares: 6, Comments: 2
Like Reactions: 31, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 2, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0