Anonymous participant – 2024-05-07 23:00:24
[Đường chín đoạn trong sản phẩm học thuật]
Kính gửi quý Anh/Chị trong diễn đàn Liêm chính khoa học.
Rất xin lỗi Quý Anh/Chị là tôi để tác giả ẩn danh. Bài hơi dài mong Anh/Chị admin duyệt để mở rộng góc nhìn thảo luận.
Gần đây tôi đọc được 2 bài báo học thuật lĩnh vực kinh tế, xã hội (tên bài viết, tên tờ báo và số DOI của các bài viết này đính kèm phía dưới bài post) và thấy các học giả đưa đường chín đoạn vào trong các hình vẽ trong các bài viết của họ (có thể có nhiều sản phẩm học thuật chứa đường chín đoạn mà tôi không biết).
Tôi không phải là người chuyên môn nghiên cứu về chủ đề đường chín đoạn mà nắm bắt thông tin qua báo chí và biết đại ý rằng các vấn đề tuyên bố chủ quyền của các bên chưa có phán quyết cuối cùng dựa trên sự đồng thuận của các bên tranh chấp.
Từ đây, bản thân tôi thấy việc trình bày các hình vẽ có đường chín đoạn trên các sản phẩm học thuật của các tác giả ngành kinh tế, xã hội nói riêng (và không biết các ngành lĩnh vực khác như nào nói chung) là sự bất lợi cho các bên khác trong tranh chấp hiện nay. Các sản phẩm này sẽ có trích dẫn, và tới một lúc nào đó ranh giới giữa tuyên bố và sự thật không còn nữa bởi hữu ý hoặc vô ý của chính giới học thuật. Do đó, Tôi muốn hỏi Anh/Chị trong nhóm với những người có kinh nghiệm nghiên cứu, xuất bản, bình duyệt, biên tập, 2 câu hỏi:
1/ Về quy trình bình duyệt của các tờ báo, họ có quan trọng các vấn đề tranh chấp không? ở đây là vấn đề đường chín đoạn và trên thế giới có lẽ hồ sơ tranh chấp giữa các quốc gia không ít các vấn đề khác. Vậy vai trò của các bên như thế nào để tránh lan truyền thông tin sai lệch (ít nhất là chưa có phán quyết mang tính ràng buộc quốc tế)? Tôi thấy trên tờ Journal of the Knowledge Economy họ có để một câu để loại trừ trách nhiệm của họ với bài báo đã đăng như sau: “Publisher’s Note: Springer Nature remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations.” Như vậy các tờ báo ý thức được các vấn đề tranh chấp nhưng có lẽ vấn đề này thuộc về nhận thức của tác giả chứ không phải là vấn đề tờ báo quan tâm nên họ ghi như vậy, hoặc họ không cần phải tuyên bố bất kỳ thông tin nào (như bài đăng trên tờ Heliyon). Ai muốn nói gì nói, viết gì viết. Như thế thì tôi cho rằng cũng không công bằng với các bên đang có tranh chấp và chả lẽ ai “to miệng” hơn, ai nhanh tay đăng bài, quốc gia nào nhiệt tình tài trợ cho các tác giả lan truyền thông tin thì quốc gia đó có lợi thế? Vậy, có gì ràng buộc trách nhiệm pháp lý (hoặc chí ít là trách nhiệm xã hội) của các tờ báo học thuật? Vì một khi họ đã đưa lên trang web thì dù nói là “neutral” nhưng lại rất có lợi cho quốc gia có bài đăng rất nhiều (ví dụ, các học giả ở các vùng khác không biết việc này cứ thế trích dẫn, lâu dần đạt được sự công nhận vô ý). Rất mong Anh/Chị đã từng tìm hiểu về vấn đề này cho thảo luận để mở mang thêm.
2/ Tôi đã gửi email cho tổng biên tập của tờ Journal of the Knowledge Economy để nêu lên mối lo ngại này, nhưng tới nay là gần 2 tháng vẫn không được hồi âm (dù là 1 câu trả lời đơn giản), có thể thư tôi vào thùng rác rồi. Vậy trong tình huống này, cộng đồng học thuật có thể có tiếng nói gì về vấn đề này không? Một lần nữa, nhờ các Anh/Chị đóng góp kinh nghiệm để có thể góp ý kiến tới những người có quyền ra quyết định.
P/s: Tôi thấy vấn đề này sẽ ngày càng phức tạp hơn vì sẽ có nhiều sản phẩm mới hơn ra đời mang hình vẽ đường chín đoạn, mà nếu không có những tiếng nói sớm hơn, sự việc sẽ ngày càng khó.
2 bài báo có hình ảnh đường chín đoạn:
Bài 1:
The impact of broadband speed on innovation: City-level evidence from China
[Heliyon](https://www.researchgate.net/journal/Heliyon-2405-8440?_tp=eyJjb250ZXh0Ijp7ImZpcnN0UGFnZSI6ImhvbWUiLCJwYWdlIjoicHVibGljYXRpb24iLCJwcmV2aW91c1BhZ2UiOiJob21lIiwicG9zaXRpb24iOiJwYWdlSGVhZGVyIn19) 9(2–3):e12692
DOI: [10.1016/j.heliyon.2022.e12692](http://dx.doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e12692)
Bài 2:
Financial Density and Innovation Quality: Evidence from the Geographic Distribution of Financial Institutions in China
Journal of the Knowledge Economy
DOI: 10.1007/s13132-024-01765-8
Statistics:
Likes: 144, Shares: 3, Comments: 14
Like Reactions: 135, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 8, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0