Minh Huyền – 2023-01-05 03:55:45
Xin chào tất cả anh chị em, sau cuộc thi khoa học kỹ thuật học sinh trung học phổ thông, những bài đăng trong group Liêm chính của chúng ta với nội dung về những điểm bất cập, tồn đọng bất công từ cuộc thi này hay những cuộc thi tương tự. Tìm kiếm sơ bộ trên group chúng ta cũng có tới hơn 30 bài đăng liên quan tới nội dung này. Có những bài trích dẫn từ bài báo, có những bài đăng đưa góc nhìn cá nhân, góc nhìn từ giáo viên, hiệu trưởng, hay những lời có liên quan khác đều có sự tương tác cao qua nhiều lượt bình luận và nhiều lượt chia sẻ. Theo góc nhìn của tôi, tôi thấy có sự quan tâm đáng kể từ cộng đồng khoa học chúng ta nói riêng trong group này trong việc tổ chức các cuộc thi nói riêng cũng như việc ươm mầm phát triển thế hệ trẻ hay giáo dục nước nhà nói chung nên tôi muốn chia sẻ việc cá nhân có liên quan để mong mang lại một chút năng lượng tích cực, hay ít nhất cũng làm bớt đi một chút năng lượng tiêu cực khi mọi người thảo luận về chủ đề này.
Một năm trước, từ bài đăng “Tổng kết 10 năm thi KHKT: Thừa lời khen, thiếu ứng dụng thực tiễn” từ facebook Trần Quang Đại tôi bắt tay vào thực hiện ý tưởng thành lập dự án với tên gọi “Điểm tựa đam mê và sáng tạo” thông qua cách xây dựng câu lạc bộ sáng tạo khoa học kỹ thuật tại một trường trung học phổ thông, nơi tôi đã tốt nghiệp tại đây.
Bước đầu tôi làm việc với các em học sinh thông qua một học sinh năng nổ nhiệt tình mà tôi biết. Từ đó tôi khuyến khích và hướng dẫn em cùng một số bạn có cùng hứng thú lên kế hoạch thành lập một câu lạc bộ có tổ chức phân ban, dự kiến hoạt động của năm, các nội dung hoạt động cơ bản. Song song với đó, tôi làm việc với ban giám hiệu trường để đề xuất về ý tưởng. Sau đó khoảng một tuần, một buổi họp giữa các em học sinh, thầy cô, ban giám hiệu, và tôi được tiến hành. Câu lạc bộ khoa học kỹ thuật do các em học sinh xây dựng, vận hành dưới dự hỗ trợ từ các thầy cô, nhà trường, và tôi được thành lập.
Tôi có sự tin tưởng lớn đối với tiềm năng của các em nên chỉ tôi đưa ra những đầu mục hướng dẫn và nhóm các em trực tiếp làm việc với nhau. Về cơ bản là mô phỏng lại cách giáo sư hướng dẫn tôi hồi tôi học tiến sĩ: gợi ý, giải đáp, và định hướng. Sau nửa năm hoạt động, tôi nhận lại rất nhiều từ hoạt động này, xin được chia sẻ cùng anh chị em trong group.
1. Các em đã tổ chức được 3 buổi seminar bán online với những nội dung đào tạo kỹ năng nghiên cứu khoa học từ các chuyên gia và nhà khoa học; buổi thảo luận sáng tạo ý tưởng; và thực nghiệm khoa học. Khách mời là những tiến sĩ nghiên cứu viên tôi trực tiếp mời. Tại những buổi đó, ngoài sự tham gia của các em trong câu lạc bộ, còn có các thầy cô bộ môn. Tôi tham gia với vai trò host, cùng với khách mời giải đáp những câu hỏi của các em, cũng như hỗ trợ các em trong mục xây dựng phát triển ý tưởng. Trước mỗi buổi seminar, clb cần chuẩn bị được danh mục ý tưởng với các nội dung: vấn đề nghiên cứu là gì (tại sao lại có ý tưởng đó), câu hỏi nghiên cứu (những câu hỏi cần giải quyết để thực hiện ý tưởng trên), và cơ sở khoa học. Ba buổi seminar ban đầu được tiến hành với những khái niệm cơ bản như *Khoa học là gì*? *Nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào thực tế*? Và *Đạo đức nghiên cứu khoa học*. Các em có sự vô tư và tò mò vô hạn nên mỗi buổi trao đổi thường không chỉ kết thúc ở thời lượng seminar mà tôi còn được nhận thêm rất nhiều những câu hỏi thú vị sau đó. Đồng thời các em có tóm tắt lại nội dung buổi seminar đăng trên fanpage clb, tôi đã “ồ, thật không ngờ” với sự hiểu và sự nghiêm túc của các em.
2. Các hoạt động nội bộ clb
Do tôi hướng dẫn từ xa, nên các em trong clb làm việc qua Notion (một ứng dụng làm việc chia sẻ), các em làm việc trên đây với nhau từ việc lên nội dung cho mỗi buổi gặp, các sự kiện tổ chức minigame, nội dung báo cáo nghiên cứu… Ngoài ra các em làm việc trực tiếp với thầy cô ở các bộ môn tại trường khi có thắc mắc.
Theo phản hồi từ thầy cô, trước đây khi có chỉ thị công văn từ sở giáo dục tới các trường về việc “phải” có đề tài tham gia dự thi, phân chỉ tiêu về các bộ môn, thầy cô gặp rất nhiều áp lực. Đầu tiên là sự e ngại về rào cản kiến thức từ học sinh thường có nhận thức nghiên cứu khoa học là làm những công việc rất lớn và ở trình độ kiến thức của các em sẽ không làm được. Cho nên khi sở giáo dục và nhà trường phát động cuộc thi nghiên cứu khoa học thanh thiếu niên, các em thường rất ngại khi tham gia hoặc không quan tâm vì không tìm được ý tưởng và chưa tự tin vào khả năng của bản thân có thể thực hiện được một đề tài nghiên cứu của riêng mình. Đối giáo viên, việc hướng dẫn học sinh thi khoa học kỹ thuật còn nhiều trở ngại, thời gian giảng dạy trên lớp, ôn thi đại học, các cuộc thi học sinh giỏi, chi phí hỗ trợ nghiên cứu, .v..
Khi clb đi vào hoạt động, các em làm việc với nhau từ những buổi thảo luận tập thể (brainstorming) và seminar để đưa ra ý tưởng, từ đó chủ động tìm tới cố vấn chuyên môn và các thầy cô. Tôi luôn lắng nghe mọi ý tưởng, và gợi ý các em đọc tài liệu để tự phản biện với những câu hỏi tôi đưa ra, hoặc phản biện với các bạn trong nhóm. Thậm chí clb đưa ra nhiều ý tưởng ngoài số lượng trường đăng ký đi thi.
3. Tôi định hướng phát triển clb để mang lại giá trị dài hạn với mong muốn Khởi tạo môi trường nơi các em học sinh có đam mê mới tìm tòi và có tiềm năng sẽ được cùng sinh hoạt với nhau, trao đổi, và học tập với sự hướng dẫn định hướng đúng đắn từ đó lan tỏa cảm hứng, đam mê, và nuôi dưỡng tài năng; Khuyến khích sáng tạo và chuyên môn hóa tư duy để những sự tò mò sơ khai thành hạt giống cho những khám phá hữu ích.
Mặc dù không muốn các em gửi ý tưởng sáng tạo tới các cuộc thi sớm bởi có chút quan ngại về những sự không rõ ràng tuy nhiên có hai nhóm trong clb tự tin gửi sản phẩm đi thi và mang được thành quả nho nhỏ mang về.
Tôi muốn chia sẻ cùng anh chị em sự hào hứng, tự tin, và nhất là sự chủ động của các em tới anh chị trong group để muốn lan tỏa chút năng lượng tích cực này. Các em học sinh như những hạt giống, chỉ cần được đủ ấm, đủ ẩm, hạt giống ấy sẽ không ngừng đâm trồi.
Chúc anh chị em ngày làm việc hiệu quả!
Statistics:
Likes: 191, Shares: 7, Comments: 9
Like Reactions: 160, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 2, Love Reactions: 27, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0