Pham Quang Tuan – 2020-09-09 11:18:09
Làm bậy một chút rồi sửa sau?
Để bào chữa cho những thủ đoạn lách luật (gaming), có người nói (đại ý) rằng: Thôi thì lúc bắt đầu phải có những cái bậy, đừng quá quan tâm, cứ làm rồi sẽ khá hơn.
Thoạt nghe câu này cũng có vẻ thuyết phục vì nó hao hao giống một ý khác: Thôi thì lúc bắt đầu phải có những cái dở, đừng quá quan tâm, cứ làm rồi sẽ khá hơn.
Hai câu (ý) này chỉ khác nhau có MỘT chữ, nhưng thực ra ý nghĩa xa cách nhau một trời một vực. Đúng vậy, mới tập làm thì sẽ có những cái dở, những cái sai ngoài ý muốn của mình, nhưng làm tiếp thì sẽ học hỏi từ kinh nghiệm và trình độ càng ngày càng cao.
Nhưng… nếu từ lúc mới tập tành làm mà đã có sự gian dối, và nếu sự gian dối không những không bị trừng phạt mà còn được chấp nhận hay tưởng thưởng, thì người ta càng đua nhau đi theo gian dối hơn và không bao giờ trở thành thật thà được, và trình độ sẽ càng ngày càng xuống dốc. Hậu quả khác hẳn.
Khi dạy dỗ một đứa trẻ, nếu để cho nó gian dối và hưởng lợi, vuợt lên trên đồng bạn nhờ gian dối, thì ta đào tạo một tên lừa đảo. Điều đó cũng đúng cho mọi cộng đồng, mọi ngành hoạt động: thể thao, giáo dục, khoa học, nhất là ở những bước đầu. Nếu có người thành công, dù chỉ 1 phần nào, nhờ thủ đoạn gian dối, thì sẽ cám dỗ, khuyến khích những người chung quanh đi theo, ít ra là để bảo vệ sự sống còn của mình. Vì vậy sự gian dối phải được phản đối và diệt từ trong trứng nước.
Việc bảo vệ đạo đức nghề nghiệp không thể dựa vào nhà nước quá nhiều, mà là nhiệm vụ của chính những người trong nghề. Trong một xã hội công dân (civil society), những tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp phải do chính những người trong nghề thỏa thuận viết ra, dựa theo kinh nghiệm các nước tiến bộ hơn, và tích cực bảo vệ qua các hội nghề nghiệp và các cá nhân tự nguyện bỏ thời giờ riêng.
Nhưng nếu không có đủ thì giờ hay thiện chí làm việc đó, thì ít ra, cũng ĐỪNG bào chữa cho sự gian dối.
Statistics:
Likes: 114, Shares: 6, Comments: 99
Like Reactions: 102, Haha Reactions: 2, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 9, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0