Minh Tran – 2022-08-25 01:18:54
“Sau 10 năm thực hiện theo cơ chế quỹ, NAFOSTED đã phải đứng trước một quãng đường mới theo quy định trong Luật Ngân sách nhà nước. Và Quỹ phải đứng trước hai phương án, đó là trở thành quỹ tài chính ngoài ngân sách hoặc đơn vị sự nghiệp công lập hưởng ngân sách nhà nước.
Trong phương án thứ nhất, NAFOSTED sẽ phải hoạt động độc lập với ngân sách nhà nước. Nghị định 163/2016/NĐ-CP hướng dẫn Luật Ngân sách Nhà nước có nêu rõ, “ngân sách nhà nước không hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách”. Do đó, NAFOSTED sẽ chỉ được cấp vốn điều lệ một lần và đảm bảo tiêu chí bảo toàn vốn, dù sau đó có triển khai các chương trình tài trợ và hoạt động bộ máy đi nữa.
Trong phương án thứ hai, với tư cách là đơn vị sự nghiệp công lập hưởng ngân sách nhà nước và được cấp vốn hằng năm, NAFOSTED sẽ phải áp dụng cơ chế dự toán ngân sách nhà nước, nghĩa là không còn được hưởng cơ chế quỹ một cách tuyệt đối như trước. Việc cấp kinh phí của Quỹ sẽ không t heo cả gói như những năm trước mà theo danh mục đề xuất từ năm trước và qua nhiều vòng thẩm định.
Trước hai lựa chọn này, NAFOSTED đã chọn phương án thứ hai để bảo toàn cơ hội tài trợ và hỗ trợ cho khoa học cơ bản, thay vì phương án thứ nhất khó khả thi và phi thực tế với bản chất của khoa học cơ bản.
Lựa chọn nào cũng có tính hai mặt của nó. Dù bảo toàn được quỹ nhưng “Tính thông thoáng và linh hoạt vốn có của cơ chế quỹ có thể sẽ không còn”, một nhà khoa học nhiều năm là chủ trì đề tài do Quỹ tài trợ nhận xét. Dù chưa chính thức áp dụng cơ chế mới cho các hoạt động thì các nhà khoa học cũng mường tượng ra khả năng các quy định về tài chính của NAFOSTED sẽ phải nâng mức chặt chẽ lên rất nhiều lần qua rất nhiều vòng thẩm định tài chính. Với cơ chế dự toán, việc kiểm soát kinh phí sẽ có thể cụ thể tới từng gói tài trợ/nhiệm vụ KH&CN/đề tài. Mặt khác, do tính chất của cơ chế dự toán ngân sách mà những hoạt động tài trợ dựa trên đề xuất từ dưới lên khác như hỗ trợ nhà khoa học tham dự hội thảo, tổ chức hội thảo quốc tế, tài trợ sau tiến sĩ… cũng khó có thể thực hiện được.”
“Khi nhìn vào toàn bộ hoạt động của một quỹ, đặc biệt là quỹ tài trợ cho khoa học cơ bản, người ta thường đặt câu hỏi “vậy cuối cùng, tác động và đóng góp của nó với xã hội đến đâu?”
Shared link: https://khoahocphattrien.vn/chinh-sach/nafosted-truoc-chang-duong-moi/2022081810034713p1c785.htm
Statistics:
Likes: 175, Shares: 11, Comments: 36
Like Reactions: 146, Haha Reactions: 2, Wow Reactions: 4, Love Reactions: 2, Sad Reactions: 20, Angry Reactions: 0