Duong Tu – 2022-02-15 00:58:55
**TURCOMAT VÀ CÁC TẠP CHÍ CƯỚP DANH**
Trong bài viết “***Những kẻ cơ hội chính trị và liêm chính khoa học***” đăng ngày hôm qua, GS Ngo Viet Trung nhắc đến trường hợp ứng viên giáo sư Nguyễn Minh Tuấn công bố bài báo thuộc chủ đề chính trị Việt Nam trên một tạp chí chuyên về giáo dục toán học và máy tính, cụ thể là tạp chí Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (gọi tắt là TURCOMAT): [https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/654802962433206](https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/654802962433206).
Việc đăng bài trái ngành như thế này, tuy bất thường, nhưng mới chỉ là phần nổi của tảng băng mà thôi.
Thật vậy, vấn đề nghiêm trọng hơn rất nhiều, đó là tạp chí TURCOMAT tại địa chỉ [https://turcomat.org](https://turcomat.org/) mà ứng viên Nguyễn Minh Tuấn đăng bài là một tạp chí cướp danh: nó đã giả mạo tên, mã ISSN và toàn bộ thông tin nhận diện của một tạp chí khác.
Tạp chí gốc vốn được xuất bản trên DergiPark, một nền tảng chung của nhiều tạp chí ở Thổ Nhĩ Kỳ, tại địa chỉ [https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilmat](https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilmat). Tạp chí này do Karadeniz Technical University (KTU), một đại học công của Thổ Nhĩ Kỳ, xuất bản từ năm 2009. Đến năm 2018, TURCOMAT lần đầu tiên lọt vào danh mục Scopus, nhưng chỉ hai năm sau đó, nó đã bị loại khỏi Scopus với lý do quan ngại về hành vi xuất bản bất thường (publication concerns): https://www.scopus.com/sourceid/21100902608. Có lẽ vì thế mà KTU đã quyết định chấm dứt hoạt động của tạp chí này.
Chớp cơ hội, ngày 25/12/2020, một kẻ nào đó đã nhanh tay đăng ký tên miền turcomat.org và mạo danh tạp chí của KTU đã ngừng hoạt động để bắt đầu trò lừa đảo của chúng: [https://whois.domaintools.com/turcomat.org](https://whois.domaintools.com/turcomat.org).
Kể từ khi tạp chí mạo danh TURCOMAT ra đời, rất nhiều người đã bị lừa và than phiền, khiếu nại trên nhiều kênh khác nhau, chẳng hạn trong mục bình luận trên SCImago: [https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=21100902608&tip=sid&clean=0](https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=21100902608&tip=sid&clean=0)
Có lẽ tạp chí gốc cũng phát hiện việc tên tuổi của mình bị mạo danh và lợi dụng nên đã đăng thông báo ngay trên trang chủ rằng từ năm 2021, tạp chí này không đăng thêm bài nào nữa và cũng không nhận thêm bản thảo.
Đứng đầu danh sách “ban biên tập” của tạp chí TURCOMAT mạo danh là Đinh Trần Ngọc Huy, một đầu nậu chuyên môi giới và thực hiện hành vi mua bán bài báo, đã được cảnh báo rất nhiều lần trong nhóm Liêm Chính Khoa Học và trên nhiều diễn đàn khác. Bác nào quan tâm xin vui lòng đọc cả nội dung hai bài viết dưới đây lẫn phần bình luận để thấy hành vi và thái độ hành xử rất không bình thường của Đinh Trần Ngọc Huy:
[https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/490958035484367/](https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/490958035484367/)
[https://www.facebook.com/groups/vietphd/posts/10157666677502991/](https://www.facebook.com/groups/vietphd/posts/10157666677502991/)
Ngày 11/5/2021, Tạp chí Khoa học Đại học Đà Lạt cũng đã phải đăng cảnh báo về việc Đinh Trần Ngọc Huy mạo danh tạp chí này “*để chào mời mọi người hợp tác đăng bài trên “cái gọi là” các tạp chí khoa học ISI, Scopus giả mạo hoặc gây tranh cãi về đạo đức xuất bản*”. Theo Tạp chí Khoa học Đại học Đà Lạt: “*hành vi này của Đinh Trần Ngọc Huy là vi phạm pháp luật và không phù hợp với chuẩn mực xuất bản các công trình khoa học được chấp nhận phổ quát, có tiềm năng gây tổn hại uy tín của Tạp chí Khoa học Đại học Đà Lạt và Trường Đại học Đà Lạt*”: https://web.archive.org/web/20210623080507/https://tckh.dlu.edu.vn/index.php/tckhdhdl
TURCOMAT chỉ là một trong nhiều tạp chí cướp danh mà một số ứng viên giáo sư, phó giáo sư và nhiều nhà nghiên cứu tại Việt Nam đăng bài. Tháng 9 năm ngoái, tôi đã giới thiệu khá chi tiết về loại tạp chí rất nguy hiểm, khó phân biệt nhưng lại ít được chú ý này ở đây: [https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/568290787751091/](https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/568290787751091/)
***
Trong phần tái bút bài viết “***Những kẻ cơ hội chính trị và liêm chính khoa học***”, GS Ngô Việt Trung cho biết ứng viên Nguyễn Minh Tuấn “*đã được hội đồng ngành đề xuất phong giáo sư với lý do đạt chuẩn kể cả khi không tính mấy bài báo trên*”.
Cá nhân tôi cho rằng nếu chỉ đếm bài tính (hay không tính) điểm mà không xem xét việc ứng viên giáo sư, phó giáo sư vi phạm liêm chính và đạo đức khi đăng bài trên các tạp chí săn mồi, tạp chí cướp danh, tạp chí vi phạm pháp luật thì Hội đồng chức danh Giáo sư nhà nước đã không hoàn thành trách nhiệm của họ.
Thật vậy, theo Quyết định 37/2018/QĐ-TTg, tiêu chuẩn chung đầu tiên của cả chức danh giáo sư lẫn phó giáo sư (Khoản 1 Điều 4) là “*Không vi phạm đạo đức nhà giáo, không đang trong thời gian bị kỷ luật từ hình thức khiển trách trở lên hoặc thi hành án hình sự; trung thực, khách quan trong đào tạo, nghiên cứu khoa học và các hoạt động chuyên môn khác*”. Cũng theo quyết định này, nhiệm vụ thứ tư của giáo sư và phó giáo sư (Khoản 4 Điều 3) là “*Rèn luyện đạo đức, tác phong khoa học, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và định hướng nghiên cứu khoa học, công nghệ cho đồng nghiệp trong tổ, nhóm chuyên môn*”: http://hdgsnn.gov.vn/files/anhbaiviet/files/2021/37%202018%20QD-TTG_signed.pdf
Đối với các ứng viên đăng bài trên tạp chí săn mồi, cướp danh, vi phạm pháp luật, có hai khả năng chính khiến họ làm như vậy: (i) họ không biết nên vô tình đăng bài trên các tạp chí này; hoặc (ii) họ biết đó là các tạp chí có vấn đề nhưng vẫn đăng bài để đủ thành tích làm hồ sơ giáo sư, phó giáo sư.
Trong trường hợp thứ nhất, sự thiếu hiểu biết về các tạp chí lừa đảo sẽ khiến các ứng viên này khó mà hoàn thành nhiệm vụ “*bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và định hướng nghiên cứu khoa học, công nghệ cho đồng nghiệp trong tổ, nhóm chuyên môn*”. Với khả năng thứ hai – là trường hợp tồi tệ hơn – làm sao những ứng viên cố tình đăng bài trên các tạp chí rởm để gian lận hồ sơ có thể thỏa mãn tiêu chuẩn đạo đức đầu tiên của nhà giáo?
*
Hình minh họa: tạp chí TURCOMAT gốc tại địa chỉ [https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilmat](https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilmat) (trái) và tạp chí cướp danh tại địa chỉ [https://turcomat.org](https://turcomat.org/) (phải).
Shared link: https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/posts/490958035484367/
Statistics:
Likes: 249, Shares: 25, Comments: 22
Like Reactions: 228, Haha Reactions: 3, Wow Reactions: 6, Love Reactions: 9, Sad Reactions: 3, Angry Reactions: 0