Alméry Jacqueline – 2025-09-05 02:48:41
Một cuộc điều tra mới đã phát hiện hơn 1.500 bài báo có liên quan đến mạng lưới các công ty ở Ukraine, được xem là một trong những lò bán bài (paper mills) lớn nhất châu Âu. Các lò bán bài này chuyên sản xuất nghiên cứu giả mạo hoặc kém chất lượng, bán vị trí tác giả và đã đăng hàng trăm bài trên 380 tạp chí kể từ năm 2017.
Nhà nghiên cứu Anna Abalkina (ĐH Tự do Berlin) lần đầu phát hiện dấu vết vào năm 2021 từ những địa chỉ e-mail tác giả bất thường, sau đó lần ra hơn 60 tên miền e-mail khả nghi, gắn với hơn 4.500 nhà nghiên cứu tại 460 trường đại học thuộc 46 quốc gia. Phần lớn tác giả đến từ Ukraine, Kazakhstan và Nga.
Một trong những công ty trung tâm của mạng lưới bán bài này là Scientific Publications, thành lập tại Kyiv năm 2016, tự giới thiệu cung cấp dịch vụ biên tập, dịch thuật, hỗ trợ đăng bài trên các tạp chí Scopus và Web of Science. Trang web công ty còn quảng cáo dịch vụ đặt hàng bài báo. Nhiều bài có dấu hiệu đặc trưng của lò bán bài: dữ liệu giả mạo, đạo văn, trích dẫn không liên quan và thao túng bình duyệt.
Mức độ hoạt động của mạng lưới bán bài này được cho là cực kỳ lớn. Riêng nhà xuất bản Springer Nature đã nhận được tới 8.432 bản thảo từ mạng lưới này, trong đó 79 bài đã được xuất bản và 48 bài sau đó bị gỡ bỏ. Phân tích so sánh cho thấy nhiều tác giả trong các bài mua từ lò bán bài giữ chức vụ cao ở các trường đại học như giáo sư, trưởng khoa – trái với suy nghĩ rằng chủ yếu sinh viên hay nhà nghiên cứu trẻ mới tìm đến dịch vụ này.
Scientific Publications hiện mở rộng hoạt động ra nhiều nước, tăng mạnh nhân sự và thậm chí lập văn phòng ở Kazakhstan, Kyrgyzstan và tuyên bố có đại diện tại 45 quốc gia. Các chuyên gia lo ngại rằng công ty này liên tục thay đổi chiến lược, sử dụng địa chỉ e-mail thương mại thay cho tên miền dễ nhận diện, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, nguy cơ lò bán bài tận dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra bài báo giả khiến sự việc thêm phức tạp.
Đến nay, một số tạp chí của Wiley và Elsevier đã gỡ bỏ 66 bài liên quan đến lò bán bài này. Các điều tra viên cũng phát hiện lò bán bài gợi ý người phản biện giả mạo để bình duyệt bài. Tuy nhiên, bản thân các tạp chí khó có thể giải quyết triệt để vấn đề. Cần có sự tham gia của các trường đại học, cơ quan tài trợ và cả luật pháp quốc gia, bởi đây là vấn đề toàn cầu.
Việc tồn tại một lò bán bài ở bất kỳ nơi đâu đều có thể ảnh hưởng đến liêm chính khoa học ở khắp mọi nơi. “Chỉ vì lò bán bài nằm ở một nơi xa xôi ngoài đất nước của bạn không có nghĩa là các nhà nghiên cứu ở nước bạn không sử dụng dịch vụ đó. Đây là vấn đề mang tính quốc tế mà chúng ta phải cùng nhau tìm cách đối phó.”
Shared link: https://www.nature.com/articles/d41586-025-02809-y
Statistics:
Likes: 32, Shares: 2, Comments: 0
Like Reactions: 30, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 0, Sad Reactions: 1, Angry Reactions: 0
.png)