Alméry Jacqueline – 2025-08-03 12:19:39
**Hệ lụy của “Publish or Perish”**
Học thuyết “publish or perish” (“công bố hoặc bị đào thải”) mô tả áp lực mà các nhà nghiên cứu, giảng viên đại học phải đối mặt: họ buộc phải thường xuyên công bố các bài báo trên các tạp chí học thuật nếu muốn duy trì vị thế nghề nghiệp và không bị giáng chức, sa thải, hay tụt hậu trong sự nghiệp. Mặc dù được một số người coi là nguyên tắc thúc đẩy năng suất và khuyến khích thành tích dựa trên năng lực, học thuyết này đã tạo ra nhiều hệ lụy tiêu cực trong giới học thuật.
Một trong những hậu quả rõ rệt nhất là sự nhảy vọt số lượng bài báo được công bố hằng năm, đặc biệt kể từ sau năm 2000, đi kèm với sự gia tăng số lượng đồng tác giả trong mỗi bài. Tuy nhiên, điều này không phản ánh sự gia tăng tương ứng về chất lượng nghiên cứu hay đóng góp cá nhân, mà phần nào cho thấy cuộc chạy đua về số lượng công bố hơn là giá trị học thuật thực sự.
Chất lượng nghiên cứu có xu hướng giảm sút, khủng hoảng tái lập (reproducibility crisis) ngày càng trầm trọng, kèm theo đó là sự gia tăng các hành vi sai trái trong nghiên cứu như làm giả, bóp méo dữ liệu, đạo văn, thống kê sai lệch, giấu xung đột lợi ích và sử dụng AI không minh bạch. Các hiện tượng như lò bán bài (paper mills) và tạp chí săn mồi cũng nở rộ, góp phần làm suy yếu liêm chính khoa học.
Số lượng bài báo bị gỡ bỏ đã tăng lên đáng kể trong những thập kỷ gần đây, cho thấy hệ lụy của chất lượng công bố kém và gian lận học thuật. Bên cạnh đó, giới học thuật – đặc biệt là các giáo sư kỳ cựu – phải đối mặt với tình trạng kiệt sức, còn các nhà nghiên cứu trẻ hoặc nghiên cứu sinh thường cảm thấy nản lòng trước áp lực công bố quá lớn và thiếu hỗ trợ thực chất. Việc ưu tiên công bố còn khiến hoạt động giảng dạy bị xem nhẹ, ảnh hưởng tiêu cực đến sinh viên.
Dù không thể quy kết mọi vấn đề cho riêng học thuyết “publish or perish”, rõ ràng nó đã góp phần lớn vào tình trạng hiện tại. Giáo sư Đại học Oxford Doug Altman từ năm 1994 đã kêu gọi: “***Chúng ta cần ít nghiên cứu hơn, nhưng tốt hơn, và được thực hiện vì những lý do đúng đắn. Từ bỏ việc sử dụng số lượng công bố làm thước đo năng lực sẽ là một khởi đầu***”. Dù lời kêu gọi ấy đến nay chưa được thực hiện nghiêm túc, mong muốn thay đổi để phục hồi tính trung thực và chất lượng trong nghiên cứu vẫn còn nguyên giá trị.
Statistics:
Likes: 206, Shares: 37, Comments: 8
Like Reactions: 174, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 29, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0
.png)