Nguyễn Yến Khanh – 2021-07-10 07:34:19
**Những LỖI TƯ DUY VÀ NGỤY BIỆN trong tranh luận trên một số diễn đàn khoa học
**
Gần đây tôi khởi xướng và theo đuổi tranh luận về những vấn đề trong liệu pháp chích tế bào (gốc) của VinMec trên ba diễn đàn khoa học và một diễn đàn kinh tế chính trị. Tôi ghi ra những lỗi tư duy và những ngụy biện mà tôi nhận ra từ chính những nhà nghiên cứu, những bác sỹ và người tham gia thảo luận, mà có lẽ nhiều người trong số họ đều giắt cạp quần đôi ba cái bằng, cả bằng nội lẫn bằng ngoại.
**1. Ngụy biện LẠM DỤNG BẰNG CẤP, CHUYÊN MÔN:** Đây là ngụy biện tôi thường gặp nhất trong tranh luận này, không đếm xuể luôn. Trước hết, ngài GS khả kính Nguyễn Thanh Liêm khi buộc phải phản biện lại bài viết của Harry Le thì kẻ cả: “Chào Le. Tôi không định trao đổi trực tiếp với Le vì tôi biết em/cháu không phải người trong ngành nhưng vì hình như bạn đã đi hơi xa vì vậy tôi thấy cần trao đổi /phân tích với em/cháu một số điểm trong bài viết của em.”
>>> GS cứ đi thẳng vào luận điểm đi, sao phải rào đón, nhấn mạnh Harry Le không phải là người trong ngành? Mà sao GS biết Harry Le không phải là người trong ngành vậy ta?!! GS cũng bảo một số người khác chắc bạn không phải người ngành y, nhưng đến khi tôi mời chuyên gia đầu ngành thế giới về tế bào gốc Phan Toàn Thắng vào tranh luận thì GS Liêm không nói gì nữa. GS có gì khó nói à?
**2. Ngụy biện TÂNG BỐC: **Lỗi này thường gặp ở các bác sỹ VinMec, fan hâm mộ và bệnh nhân trung thành của GS Liêm. Vâng, GS Liêm có uy danh lừng lẫy lắm, ông cũng giới thiệu trong tài khoản Facebook của mình như thế này mà: “Nguyên GĐ BV Nhi, Anh hùng lao động, Nhân tài đất Việt, Giải thưởng Hồ Chí Minh, gt Nikkei”.
Fan hâm mộ GS Liêm thường mắng: sao tôi lại **DÁM CẢ GAN** chỉ trích giáo sư tài năng, bác sỹ lỗi lạc, thần y, á nhầm tiên ông trong ngành y, người vừa có tài, có tâm, có đức và bàn tay vàng như vậy. Những người này tôn GS Liêm như thánh, không ai được phép phạm húy, ặc ặc. Họ còn lôi chuyên môn cũ của GS Liêm là phẫu thuật ra để hù tôi khi tôi phân tích về vụ ông chích tế bào (gốc) thu tiền tại VinMec khi chưa được cấp phép. Ông Liêm có thể đã đạt tới đỉnh của chóp về phẫu thuật, nhưng trong lĩnh vực tế bào gốc thì ông vẫn là một tay mơ, đang dò dẫm tìm đường thôi các bạn. Nghiên cứu của ông mới qua được pha 1, trong 3 pha thử nghiệm lâm sàng mà đã bị người trong ngành đập cho tơi tả trên tạp chí khoa học quốc tế kia mà. Chưa kể là 1 bài trước đó của ông chỉ dám đem đăng trên tạp chí ma, có địa chỉ ở tiệm Nail bên California thôi. Bài này đăng hẳn trên số đầu tiên của tạp chí ma đó á.
**
3. Ngụy biện VAI VẾ, TUỔI TÁC: **Bạn Nguyen Ngoc Khanh nói: ” Tôi thấy gs Nguyễn Thanh Liêm một người lớn tuổi, đáng kính 1-2 giờ sáng vẫn phải viết để phúc đáp cho tác giả. Còn bạn thì phải chờ đến sáng, phải có máy tính mới sửa được!? Với điện thoại, và copy paste như của bạn chắc không đến 1 phút.”
>>> Xin thưa với bạn, trong tranh luận đừng giơ vai vế, tuổi tác ra nạt nộ. Già, trẻ, lớn, bé đều bình đẳng, chỉ dựa vào lý lẽ, không dựa vào vai vế. Tôi đã trả lời chiếc còm kia như sau: “Mình chưa bao giờ thấy ai đáng kính [chỉ] vì họ lớn tuổi. Mình đã theo dõi đủ biết họ nhập nhèm thế nào từ góc độ truyền thông trong suốt mấy năm qua. Họ thức khuya để trả lời phản biện không có nghĩa là mình cũng phải làm như vậy.”
Sau khi mình trả lời vậy, có bạn ca sỹ, người làm tình nguyện uy tín có ý mắng mình hỗn, không tôn trọng truyền thống. Bạn nói: “Chị có vẻ rất ưa thích sự thẳng thắn (đến mức bỏ qua cả những quan niệm truyền thống về sự kính trọng của người Việt)”. Á, vin vào truyền thống cũng là một lỗi ngụy biện khác đó nhe. Nhiều truyền thống của văn hóa lúa nước, văn hóa hủ Nho không còn hợp với thời đại nữa đâu bạn ạ.
**4. Ngụy biện LẢNG TRÁNH CHỦ ĐỀ: **Cái này thì GS Liêm và học trò của ông đều mắc phải. Sau khi các vấn đề kỹ thuật, chuyên môn đã được gác lại, tôi xoay qua xoáy vào chủ đề y đức, hay nói trắng ra là chữa bệnh thu tiền khi chưa được cấp phép theo Danh mục Dịch vụ Kỹ thuật Khám chữa bệnh của Bộ Y tế. Lúc đó, mấy đồng tác giả của GS Liêm vẫn vào cố cãi các vấn đề kỹ thuật, khi tôi vặn hỏi họ về vấn y đức và đạo đức nghiên cứu thì tất cả đều im lặng hoặc lảng sang vấn đề khác. Bạn Minh Duc Hoang là một ví dụ. Khi mọi người đã tạm gác lại các tranh cãi kỹ thuật, chuyển sang bàn về chủ đề y đức 1 tuần rồi bạn vẫn cố móc tranh luận cấy ghép – transplantation hay chích – injection ra cãi.
**
5. Ngụy biện TẤN CÔNG CÁ NHÂN:** Á, cái con ngụy biện này nó mới đáng sợ nhất nè. Một bác sỹ, đồng tác giả trong nghiên cứu của GS Liêm là Minh Duy Ngo tấn công PGS Phan Toàn Thắng chưa đủ, còn lôi bố mẹ, tổ quốc của anh ra để mắng nữa cơ, hãi tư duy và tư cách của bác sỹ này thật. Bạn Minh Duy Ngo này bị admin block sau 3 còm tấn công cá nhân, tuy bị nhắc nhở vẫn không hối cải. Tôi phải năn nỉ các admin hãy unblock, thả bạn ấy ra, để cho mọi người được thưởng lãm trình độ tư duy và tranh luận của bạn ấy, mà các admin rắn quá, không chịu.
**6. Ngụy biện KẾT LUẬN ẨU: **bạn Nguyen Ngoc Khanh sau khi dựng tôi dậy lúc nửa đêm, bắt tôi sửa bài không được thì quay ra bảo tôi là đang làm “chiến dịch quảng cáo trá hình”. Bạn phân tích hẳn 4 điểm to và một tá điểm nhỏ xong suy diễn: “Marketing hiện đại nhiều lớp lang, thật thâm sâu và không kém phần nham hiểm. Mới đầu tưởng như Khoa học, nhưng xét kỹ lại sẽ thấy lại là bán hàng online.” Bạn này còn khuyên PGS Phan Toàn Thắng phải “khiêm tốn” như 5 điều bác Hồ dạy nữa cơ. Hài và hãi quá đi. Bạn thật coi thường các admin và độc giả LCKH.
Tôi trả lời bạn thế này: “Tôi không có [xung đột lợi ích] – conflict of interest gì trong chuyện này. Tôi không làm việc cho đơn vị kinh doanh dịch vụ y tế nào. Nhiều thành viên LCKH biết tôi ngoài đời hoặc biết tôi lâu năm trên Facebook, tôi không đi bán hàng dạo nhá. Còm này trả lời cho cái nghi vấn quảng cáo trá hình, bán hàng online. OMG, thế mà cũng tưởng tượng ra được. Tưởng tượng này đi theo lối mòn, văn mẫu quá nha.”
**7. Ngụy biện NGƯỜI RƠM, LỢI DỤNG LÒNG THƯƠNG: **Nguỵ biện này thường thấy ở những bệnh nhân mang ơn GS Liêm. Họ xuất hiện lác đác trong thảo luận ở Liêm chính Khoa học, nhưng gọi nhau vào trang cá nhân của tôi khuấy đảo, spam tôi bằng những lời chửi rủa, trách móc, rằng tôi cướp mất cơ hội được chích tế bào (gốc) của con họ. Các bạn Xu Xu Jupiter, Khánh Linh, Mai Trang là điển hình nè. VinMec sai thì họ phải sửa thôi. Có thể một số bé tự kỷ và bại não có tiến bộ sau khi chích tế bào (gốc), nhưng cần đặt câu hỏi những tiến bộ này do đâu, có phải do tế bào (gốc) hay do can thiệp giáo dục lượng đã đủ thì sẽ chuyển hóa thành chất?
Cứ cho là một số ít bệnh nhân có tiến triển đi, nhưng điều đó không có nghĩa là GS Liêm và VinMec có thể bất chấp, không tuân thủ Danh mục Dịch vụ Kỹ thuật Khám chữa bệnh. Kết quả (nếu có) không biện minh cho phương tiện. Không thể bất chấp quy định, thậm chí là lách luật để làm chui, làm lậu, thu hàng mấy trăm triệu như VinMec đã làm được đâu các bạn. Các gia đình nạn nhân này thật đáng thương cảm, họ đã để cho niềm tin cảm tính dẫn dắt, nhưng đến lúc được chỉ ra sự thật vẫn nhắm mắt, không muốn thừa nhận. Họ còn cãi rằng quỹ Thiện Tâm thích thì “hỗ trợ” thôi, chứ chẳng phải vì vụ lùm xùm trên Liêm chính Khoa học, chẳng phải vì các nhà nghiên cứu có uy tín đã vào phản biện.
Các bạn ngây thơ thế thật sao. VinMec sao lại tự dưng dồn dập gọi cho khách hàng từ năm 2014 tới nay để “hỗ trợ” tiền bạc vậy????!! Thực ra họ TRẢ LẠI TIỀN để chữa cháy mà thôi. Mà họ còn lươn lẹo, chưa trả hết tiền cho các gia đình đâu nhé. Chữa cháy không tới nơi tới chốn như thế này, tàn tro, ngọn lửa âm ỷ vẫn còn đó, chưa hết đâu. Chưa kể là VinMec lờ tịt các gia đình có con bại não đi, nhiều gia đình gọi điện tới đều được trả lời là VinMec chỉ trả lại tiền cho các gai đình có con tự kỷ thôi. VinMec đã vi phạm y đức với cả các bé tự kỷ và bé bại não đó các phụ huynh ạ.
**8. Ngụy biện LÝ LUẬN LƯƠN TRẠCH:** Một số người đã dẫn dắt độc giả đi vòng vèo, tung hỏa mù để đánh lạc hướng hay bẫy người khác. Bạn Tran Antonio ba lần bảy lượt bảo tôi những câu đại loại như thế này: “Sao không thấy chị phê phán nghiên cứu của GS Sharma đã ghép tế bào gốc đơn nhân từ tủy xương cho 254 trẻ tự kỷ. Không biết họ có thu tiền ko?Kết quả của họ tốt mà. Có phải chị chỉ thích chỉ trích các nhà khoa học Việt Nam ko?”
Tôi trêu lại bạn: “Thực tế, năm 2018, VinMec đã xuất bản một bài báo về liệu pháp tế bào gốc chữa tự kỷ, nhưng trên một tạp chí ma. Bài báo của VinMec xuất hiện trong số đầu tiên của tạp chí ma đó.
Mình khởi xướng trò chơi tìm điểm khác nhau giữa 2 bài báo, 1 từ team của giáo sư khả kính tại Việt Nam, 1 từ team Ấn Độ đã từng được giáo sư khả kính mời về Việt Nam. Ai tìm được nhiều điểm khác biệt sẽ là người chiến thắng nha. Để chơi được trò chơi này, bạn phải vượt qua thử thách: trước hết bạn download bài báo của team Ấn độ trong link dưới đây, copy cái tiêu đề, rồi thả cái tiêu đề đó vào Google sẽ tìm ra bài báo của team Việt Nam, được đăng trên hẳn tạp chí khoa học ma, mà địa chỉ là một tiệm Nail chuyên sơn sửa móng tay, móng chân ở Cali nha. Trò chơi này trẻ em 3 tuổi đã chơi rồi, nhưng 30 tuổi, 60 tuổi hay 90 tuổi cũng đều chơi được.”
Xong tôi bồi thêm: “Bạn có phải là một thành viên trong nhóm nghiên cứu không mà thạo [y văn] – literature quá vậy. Sao bạn không trích cả nghiên cứu của [Đại học] Duke vừa thất bại trên 180 trẻ ra đây. Nghiên cứu mà trên 20 trẻ thì biết là đang ở giai đoạn nào rồi há. Tôi không đọc và không bình luận đó, có sao không? Cái chiêu này bạn lải nhải từ trên kia xuống dưới này, tôi trả lời rồi mà nhỉ? Bạn nói cứ như thể trách nhiệm của tôi là phải lục tung Trái đất lên, lật từng viên đá để săm soi vậy. Bạn đánh giá tôi cao quá, xin lỗi tôi không đáp ứng được kỳ vọng của bạn.” 😅😎🙃🙄😇🤣 Tôi cất công trả lời thế mà bạn trả lời chống chế quá, nghe chán ghê.
**
9. Ngụy biện KHÁI QUÁT HÓA VỘI VÃ: **Bạn Dzung Le có vẻ là người có chuyên môn thì bảo tôi: “Bên Nhật Bản nhiều “Lang băm” như bạn nói lắm, chắc nhiều nhất thế giới. Mình là người trung lập nhưng thấy các bài và comment của bạn chủ thớt không đứng o góc độ chuyên môn, vì có lẽ bạn không có background về chủ đề này. Do đó có lẽ bạn cũng không có bức tranh tổng thể về tình tình phát triển nghiên cứu về y sinh cũng như tbg. Cho nên mình thấy các bài của bạn chỉ có tác dụng ở góc độ truyền thông. Còn về chuyên môn và đóng góp về chuyên môn là không có gì?”
Tôi chỉ biết trả lời thế này, chứ biết nói sao giờ: “Nhật cũng có Nhật this, Nhật that, bạn tin Nhật hay hết à. Ngay ở Mỹ mỗi năm FDA cũng phải gửi hàng trăm thư tuýt còi các clinic làm TBG đội lốt đủ thứ đó.”
Xin tiết lộ, Tiến sỹ, Bác sỹ Phạm Nguyên Quý từ Đại học Kyoto trong webinar Chủ Nhật tuần tới sẽ phân tích những vấn đề của trị liệu miễn dịch vừa được chào bán trên Shark Tank và Shark Việt vừa nhào vô đầu tư đó. Không biết phân tích của anh Quý có tới được tai Shark Việt kịp thời không, và Shark có nghe ra không??!
**10. Ngụy biện NGHĨA VỤ CHỨNG MINH:** Nhiều bạn vào thả một chiếc còm trống không, đổ một lỗi nào đó, nhưng không đưa bằng chứng, lý lẽ gì. Nhưng buồn cười hơn là một số bạn còn đẩy nghĩa vụ chứng minh cho người khác. Bạn Dzung Le là một ví dụ. Trong chiếc tút của bạn, khi tôi nói: “VinMec chịu trả lại tiền cho các gia đình bệnh nhân vì phương pháp điều trị của họ chưa được cấp phép trong Danh mục Dịch vụ Kỹ thuật Khám chữa bệnh. Mà như thế là phạm luật chứ không đơn giản là khủng hoảng trên MXH đâu.” Thì bạn Dzung Le phán: “Comment của bạn mình thấy không phù hợp và khớp với nội dung post này, bạn nên xoá và post ở một chủ đề riêng. Bạn thử đọc lại post xem nó hợp chỗ nào không nhé. Cảm ơn!” Bạn nói không hợp thì bạn phải tự phân tích nó không hợp ở chỗ nào, sao lại bảo tôi phải “xem nó hợp chỗ nào… Trên kia có phụ huynh Nguyen Thanh Binh hỏi về tính hợp pháp của việc chữa bệnh khi chưa được cấp phép đó.”
**11. Ngụy biện THIÊN VỊ:** Bạn Van Hoang trong một còm trên tút của bạn Dzung Le trích dẫn văn bản pháp luật về thử nghiệm lâm sàng, nhưng khi tôi chỉ ra như thế này thì bạn im lặng, không trả lời tôi: “Vấn đề là 30 bệnh nhân trong thử nghiệm lâm sàng năm 2018 ở Vinmec được miễn phí TBG, nhưng hàng trăm bệnh nhân khác không tham gia thử nghiệm lâm sàng đã được “điều trị” thu phí từ 2014 đến gần đây.”
Đến khi tôi nhắc bạn trả lời, thì bạn chống chế: “Mình không trả lời bạn vì nó nằm ngoài khả năng của mình. Mọi người hỏi luật VN thì mình chia sẻ thông tin cho mọi người bạn ạ.”
Tôi phải nhắc bạn: “Bạn dẫn văn bản luật chắc cũng tìm hiểu toàn cảnh, không chỉ thấy cây mà không thấy rừng, hay thấy cái vòi mà không hình dung ra con voi chứ?!! Vấn đề này hoàn toàn liên quan tới chủ đề đang nói mà. Bạn dẫn văn bản luật xong lại thoái thác là bạn chưa hiểu hết luật, vậy có phải là đang dùng confirmation bias không? Bạn chỉ muốn biết những gì đúng với ý kiến cá nhân của bạn. Nếu có trách nhiệm thì bạn nên đi tìm hiểu thêm.”
**
12. Ngụy biện NHÉT CHỮ VÀO MỒM:** Ngụy biện này cũng thường gặp nè. Giờ tôi quay qua Mạng lưới Tự kỷ Việt Nam nha. Bạn Ngoc Pham, một admin của Nhóm Cha mẹ có con tự kỷ và Nhà chuyên môn về tự kỷ viết một bài dài dằng dặc đổ cho tôi nói “Chị Mai Trần quảng bá cho tế bào gốc?”
Tôi phải viết lại một chiếc còm dài vài gang để phản biện lại, trong đó tôi khẳng định tôi chỉ nói thế này: “Giáo sư Liêm đã phối hợp với một số nhà chuyên môn và Mạng lưới Tự kỷ Việt Nam (VAN) để xuất bản, phát hành bộ sách, đồng thời tặng miễn phí cho một số gia đình như một công cụ PR.” Tôi đang nói bộ sách là công cụ PR. Tôi nói như thế lâu rồi, không phải đợi tới sự vụ này mới nói đâu. Tôi không nói chị Mai Trần làm PR cho Vin, tiêu chuẩn Vin tuyển cộng tác viên cũng khó đấy chứ bộ… Ngọc phản biện tôi thì tốt thôi, nhưng đọc kỹ nội dung tôi nói và chắc chắn mình hiểu đúng rồi hãy phản biện.”
Còn nhiều ngụy biện khác nữa, mà tôi dừng lại ở con số 12 cho đẹp nha. Tôi dùng tư liệu về ngụy biện ở trang này để chỉ ra các lỗi tư duy, tranh luận nè, không phải tự tôi nghĩ ra đâu: https://www.facebook.com/…/a.160606…/226859747710727/…
**Disclaimer:** Là một người chơi mạng xã hội khoảng 20 năm, tôi cũng phải cố đọc mà hiểu những lỗi tư duy này, để có đi hít drama, nói lý sự thì cũng đỡ ngụy biện, đỡ làm trò hề cho thiên hạ. Là một con người đầy nhược điểm, tôi không khỏi thỉnh thoảng mắc phải một vài lỗi ngụy biện. Nhưng đừng ai bảo tôi “bạn cũng thế còn nói gì ai”. Xin thưa, đó cũng là lỗi ngụy biện chọc tức, dèm pha đó nha.
Lời dịch thuyết minh hình minh họa: Tôi đã di chuyển về phía trước từ khi chúng ta bắt đầu “chìm tàu”. Tư tưởng lạc quan tếu này rất phổ biến trong thần dân Thiên đường XHCN nhỉ.
Tôi có nêu tên một số người đang thảo luận trong LCKH ở bài post này, nên tôi tag họ vào đây cho công bằng.
Dzung Le, Xu Xu Jupiter, Thang VuNgoc, Nguyen Ngoc Khanh, Minh Duc Hoang, Tran Antonio, Van Hoang, Ngoc Pham, Nguyen Anh Tuan, Minh Duy Ngo, Mai Trang, Khánh Linh. Cẩn báo.
Statistics:
Likes: 252, Shares: 45, Comments: 187
Like Reactions: 219, Haha Reactions: 5, Wow Reactions: 2, Love Reactions: 23, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 1