Nguyễn Yến Khanh – 2021-07-03 12:50:17
VinMec đã TRẢ LẠI một phần chi phí cấy ghép tế bào (gốc) cho các gia đình!
Mình đã theo dõi VinMec trong suốt 7 năm qua, khi họ tung dịch vụ cấy ghép tế bào gốc để chữa tự kỷ. Trước đó, mình đã dành thời gian đọc về liệu pháp này, và biết rằng phương Tây hiện nay mới chỉ phê duyệt dùng tế bào gốc cho bệnh ung thư máu, ly thượng bì bóng nước và bỏng nặng. Liệu pháp tế bào gốc làm đẹp, cường dương, và chữa đủ thứ bệnh chỉ được lưu hành như thứ trị liệu lang băm ở các nước thế giới thứ ba như Panama, Ukraine, Ấn Độ và Việt Nam.
Từ góc độ người làm truyền thông, mình thấy VinMec đã thổi phồng sự kỳ diệu của liệu pháp tế bào gốc một cách quá lố trên báo chí, trên chính website và các kênh truyền thông của họ. Độc giả Liêm chính Khoa học nếu theo dõi sự việc thì có thể biết rằng bài báo khoa học đăng ngày 9/9/2020 của VinMec trên Stem Cells Translational Medicine bị một số nhà nghiên cứu Mỹ phản biện dữ dội và bị yêu cầu rút bài. Nhân việc đó, bạn Harry Le là một ông bố có con tự kỷ đã viết một bài tường thuật và phân tích sự việc. Mình đã đăng bài phản biện của Harry Le lên Liêm chính Khoa học.
VinMec chọc hút tủy xương, rồi bơm tế bào tủy xương đơn nhân vào tủy sống trẻ tự kỷ, để làm cái gọi là cấy ghép tế bào gốc. Một số nhà nghiên cứu từ Mỹ đã chỉ trích cách gọi này là lừa dối, vì bản chất thủ thuật mà VinMec làm không phải là “cấy ghép” và chỉ có thể gọi là “liệu pháp tế bào” chứ không phải “cấy ghép tế bào gốc”.
Nhưng tử huyệt của VinMec là ở chỗ họ đã thu tiền cấy ghép tế bào gốc của gia đình bệnh nhân từ 2014, khi chưa hề có bằng chứng hay công bố trên các tạp chí khoa học nào về tính an toàn và hiệu quả của phương pháp điều trị mà họ gọi là “cấy ghép tế bào gốc”. Mãi tới 2018 họ mới tiến hành “thử nghiệm lâm sàng pha 1”. Thu tiền của bệnh nhân trước và trong quá trình nghiên cứu là sai. Theo Phó Giáo sư Phan Toàn Thắng, chuyên gia đầu ngành thế giới về tế bào gốc đang làm việc tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS), thủ thuật hút tủy xương và cấy ngược trở lại cột sống của trẻ con là không cần thiết và vi phạm y đức.
Từ phía bệnh viện, VinMec có trách nhiệm giải thích cho bệnh nhân những phản ứng phụ tức thì và nguy cơ lâu dài. Mình hỏi vài chục gia đình bệnh nhân, nhưng không ai còn giữ được bản thỏa thuận chữa bệnh (informed consent form) vì ký xong là VinMec thu lại, không đưa cho họ bản nào!!!
Bài post ngày 9/6 trên Liêm chính Khoa học đã nhận được 504 nhận xét và 123 lượt chia sẻ, đồng thời hai post liên quan của những người khác cũng nhận được khoảng 150 nhận xét và vài chục chia sẻ trong suốt 4 tuần qua. Đa số phản biện đến từ các nhà nghiên cứu Việt Nam trên thế giới, trong số có Phó giáo sư Phan Toàn Thắng, là người đã có gần 30 năm kinh nghiệm nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc tại bệnh viện Churchill, Oxford, Vương quốc Anh, Đại học Stanford, Hoa Kỳ và Đại học Quốc gia Singapore.
Với bối cảnh như trên, VinMec đã cho rút hết những bài thổi phồng về liệu pháp tế bào gốc chữa tự kỷ trên website của họ, và chính một số báo điện tử đã đăng bài về liệu pháp này từ 2016 cũng đã rút bài luôn. Hơn thế nữa, VinMec còn lắng nghe và tiếp thu tới mức gọi điện cho hàng trăm gia đình các cháu có tự kỷ đã cấy ghép tế bào gốc từ 2014 tới giờ và hứa quỹ Thiện Tâm của họ sẽ “hỗ trợ” một phần chi phí cho các cháu. Tới nay đã có một số gia đình nói với mình họ nhận lại được các khoản tiền giao động từ 66 triệu tới 130 triệu rồi. Đáng ra, VinMec cần trả lại toàn bộ số tiền vài trăm triệu mà họ đã thu của mỗi gia đình trẻ tự kỷ.
Tuy nhiên, gia đình các bé bại não đã thông tin là họ không hề nhận được thông tin quỹ Thiện Tâm “hỗ trợ” gì cả. Thực chất, VinMec đã vi phạm y đức khi cấy ghép tế bào gốc cho các cháu tự kỷ, và họ cũng vi phạm y đức đối với các cháu bại não. Vậy nên các gia đình có con bại não cũng cần được hoàn trả toàn bộ khoản viện phí mà VinMec đã thu.
Nhờ có phản biện của những người làm nghiên cứu có uy tín trên nhóm Liêm chính Khoa học thì VinMec mới tiếp thu, sửa sai bước đầu như họ đã làm. Một số anh chị sẽ còn tiếp tục làm những việc có ý nghĩa hơn, từ trường hợp của VinMec, chỉ ra những vấn đề trong chính sách quản lý nhà nước đối với các liệu pháp còn đang trong giai đoạn THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG. Cảm ơn các anh chị.
——————-
Tóm tắt lại diễn tiến sự việc:
Ngày 9/6, post đầu tiên đã được đăng trên Liêm chính Khoa học về chủ đề này: https://www.facebook.com/photo?fbid=10159459609237700&set=gm.503192424260928
Ngày 13/6: Giáo sư Liêm, người chủ trì dự án tế bào gốc ở VinMec, đăng riêng một post phản hồi lại bài đăng đầu tiên. Bài phản biện này chính là một comment mà Giáo sư Liêm đã viết phản hồi trên post đầu tiên:
https://www.facebook.com/groups/LiemChinhKhoaHoc/permalink/504257364154434
Ngày 23/6: Phuong Nguyen đã lược dịch và viết lời dẫn bài phân tích trường hợp vi phạm y đức và đạo đức nghiên cứu ở một clinic Panama. Bài phân tích nguyên bản được xuất bản cùng ngày với hai bài phản biện nghiên cứu của VinMec, trên tạp chí Stem Cells Translational Medicine ngày 19/5/2021.
https://www.facebook.com/photo?fbid=5677120908996309&set=gm.510950970151740
Ngày 29/6: nhiều gia đình có con tự kỷ làm cấy ghép tế bào gốc từ 2014 tới nay đã nhận được cuộc gọi của VinMec, thông báo sẽ “hỗ trợ” chi phí cấy ghép tế bào gốc.
Ngày 1/7: Một số gia đình đã chia sẻ sao kê xác nhận tiền từ VinMec đã vào tài khoản của họ, có những khoản nhận được vào đêm muộn! Tuy nhiên, đến hôm nay, 3/7, sau hơn một tuần nhận được cuộc gọi, một số nhà vẫn chưa nhận được tiền.
Shared link: https://www.facebook.com/photo?fbid=10159459609237700&set=gm.503192424260928
Statistics:
Likes: 692, Shares: 134, Comments: 328
Like Reactions: 621, Haha Reactions: 4, Wow Reactions: 17, Love Reactions: 43, Sad Reactions: 2, Angry Reactions: 0