Alméry Jacqueline – 2025-03-14 22:59:25
**Nhà khoa học đối đầu với các tạp chí học thuật bằng cách từ chức, gửi thư chỉ trích và loại bỏ khỏi danh mục**
*Một số nhà khoa học cho rằng sự phát triển quá nhanh của ngành xuất bản thương mại khiến việc kiểm soát gian lận và nghiên cứu kém chất lượng trở nên khó khăn hơn.*
Ngành xuất bản học thuật thương mại đang phát triển nhanh chóng với tổng giá trị gần 10 tỷ USD. Trong giai đoạn 2016-2022, số lượng bài báo khoa học xuất bản đã tăng 47%, chủ yếu do các nhà xuất bản lớn như Elsevier, Springer Nature và Wiley cạnh tranh để đăng nhiều nội dung hơn. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng này khiến nhiều nhà khoa học lo ngại về chất lượng nghiên cứu, dẫn đến hàng loạt tranh cãi và phản đối trong giới học thuật.
Trong hai năm qua, Web of Science đã loại bỏ ít nhất 4 tạp chí có số lượng xuất bản cực lớn vì không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và tạm dừng chỉ mục 4 tạp chí lớn khác để điều tra. Vào tháng 10/2024, 23 nhà khoa học đã gửi thư ngỏ lên án Scientific Reports của Springer Nature, tạp chí đã đăng tới hơn 30.000 bài trong năm ngoái vì không kiểm soát được các nghiên cứu kém chất lượng và gian lận dữ liệu. Năm ngoái, Wiley đã phải đóng cửa 19 tạp chí vì bị các lò bán bài báo dỏm lũng đoạn ở quy mô mất kiểm soát.
Tháng 12/2024, gần như toàn bộ ban biên tập Journal of Human Evolution đã từ chức để phản đối Elsevier vì cắt giảm nguồn lực và những thay đổi ảnh hưởng đến chất lượng biên tập. Hành động từ chức tập thể của cả ban biên tập không chỉ được ghi nhận với Journal of Human Evolution mà còn xảy ra ở khoảng 40 tạp chí khác.
Các nhà xuất bản thương mại thu lợi nhuận khổng lồ từ hai nguồn chính: phí thuê bao từ các tổ chức học thuật (có thể lên tới hàng triệu USD mỗi năm) và phí xử lý bài báo (APC) do tác giả chi trả để đăng bài dưới dạng truy cập mở (từ vài trăm tới trên 10.000 USD mỗi bài). Trong giai đoạn 2019-2023, 5 nhà xuất bản lớn đã thu tổng cộng gần 9 tỷ USD từ phí đăng bài, trong đó riêng Elsevier kiếm được 583 triệu USD trong năm 2023. Springer Nature báo cáo doanh thu 1,5 tỷ USD chỉ trong 9 tháng đầu năm 2024, với biên lợi nhuận lên tới 28%. Elsevier, công ty mẹ của Journal of Human Evolution, đạt doanh thu 3,9 tỷ USD trong năm 2024.
Bên cạnh tranh cãi về tài chính, các nhà xuất bản cũng đối mặt với vấn đề kiểm soát chất lượng. Elsevier bị cáo buộc sử dụng trí tuệ nhân tạo để biên tập, gây ra lỗi định dạng và ngữ pháp trong bài báo. Springer Nature cho biết họ có 200 nhân sự chuyên trách về liêm chính nghiên cứu và đã sử dụng AI để phát hiện dữ liệu giả mạo. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học cho rằng các biện pháp này không đủ để ngăn chặn tình trạng xuất bản nghiên cứu gian lận hoặc kém chất lượng.
Shared link: https://www.wsj.com/business/media/scientific-journals-quality-publishers-6399fc95
Statistics:
Likes: 33, Shares: 6, Comments: 2
Like Reactions: 32, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 0, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0