Alméry Jacqueline – 2025-03-11 23:04:00
Giáo sư Kit Yates, chuyên gia về sinh học toán học tại Đại học Bath, đã tuyên bố từ chức khỏi vị trí biên tập viên tại tạp chí *Royal Society Open Science* để phản đối việc Hội Hoàng gia Anh (Royal Society) không có hành động cụ thể đối với Elon Musk, người mà ông cho rằng đang gây tổn hại nghiêm trọng đến tính liêm chính của khoa học.
Hội Hoàng gia là một trong những tổ chức khoa học danh giá nhất thế giới, có trách nhiệm duy trì các tiêu chuẩn đạo đức đối với các thành viên của mình. Elon Musk được kết nạp vào hội năm 2018 nhờ những thành tựu công nghệ của ông. Tuy nhiên, theo giáo sư Yates, Musk đã có những hành vi vi phạm quy tắc ứng xử của hội, đặc biệt là khi ông lãnh đạo bộ phận “hiệu quả chính phủ” trong chính quyền mới của Mỹ, thường được gọi là “Doge”. Musk bị cáo buộc đã tấn công các nhà khoa học, cũng như đưa ra những tuyên bố ác ý nhắm vào các nhân vật khoa học và công chúng.
Hơn nữa, Yates cho rằng chính quyền Mỹ hiện tại, mà Musk có ảnh hưởng lớn, đang thực hiện các chính sách làm suy yếu khoa học, bao gồm hạn chế nghiên cứu, lan truyền thuyết âm mưu, kiểm duyệt các nhà khoa học và cắt giảm tài trợ nghiên cứu. Điều này, theo Yates, là một mối đe dọa đối với cộng đồng khoa học trên toàn cầu.
Cuộc họp gần đây của Hội Hoàng gia nhằm thảo luận về “hành vi của các thành viên” đã thu hút sự chú ý sau khi hai thành viên từ chức và gần 3.500 nhà khoa học ký vào một bức thư ngỏ, kêu gọi Hội Hoàng gia không né tránh trách nhiệm và cần có lập trường rõ ràng để bảo vệ giá trị khoa học, đặc biệt trong bối cảnh Musk trở thành nhân vật chủ chốt trong chính quyền Trump. Tuy nhiên, tuyên bố sau cuộc họp hoàn toàn không đề cập đến Musk. Hội chỉ nhấn mạnh sự cần thiết của việc “bảo vệ khoa học và các nhà khoa học trên toàn thế giới trước những thách thức ngày càng gia tăng”.
Yates thất vọng vì Hội Hoàng gia không có bất kỳ hành động nào đối với Musk, dù quy tắc ứng xử của Hội này quy định rằng “các thành viên không được hành động hoặc không hành động theo cách làm tổn hại đến sứ mệnh của Hội hoặc gây mất uy tín cho Hội”. Ông lập luận rằng Musk rõ ràng đã vi phạm quy tắc này, và việc không xử lý vụ việc cho thấy sự thiếu cam kết của Hội Hoàng gia đối với các tiêu chuẩn đạo đức trong khoa học.
Yates phản bác quan điểm cho rằng việc trục xuất Musk có thể làm tổn hại uy tín của khoa học do pha trộn giữa chính trị và khoa học. Theo ông, các tổ chức khoa học có trách nhiệm bảo vệ tính liêm chính của mình, đặc biệt là khi khoa học đang bị đe dọa bởi các thế lực chính trị. Ông cho rằng việc giữ im lặng sẽ chỉ khuyến khích những cá nhân muốn thao túng chính trị để kiểm soát khoa học và làm suy yếu các nguyên tắc nền tảng của lĩnh vực này.
Để phản đối, Yates quyết định từ chức khỏi Hội đồng biên tập của *Royal Society Open Science* và tuyên bố sẽ không gửi bài nghiên cứu hay tham gia bình duyệt cho các tạp chí của Hội Hoàng gia nữa. Ông kêu gọi các đồng nghiệp làm điều tương tự để gây áp lực, buộc Hội phải có lập trường rõ ràng và thực hiện hành động cụ thể nhằm bảo vệ khoa học khỏi sự can thiệp tiêu cực của Musk và các thế lực chính trị.
Yates kết luận rằng Hội Hoàng gia chỉ có thể thực sự “bảo vệ khoa học và các nhà khoa học” khi họ dám đối diện với những vấn đề quan trọng, thay vì né tránh chúng bằng những tuyên bố chung chung.
Shared link: https://www.theguardian.com/commentisfree/2025/mar/04/elon-musk-science-royal-society-scientific-integrity
Statistics:
Likes: 206, Shares: 20, Comments: 6
Like Reactions: 179, Haha Reactions: 15, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 9, Sad Reactions: 2, Angry Reactions: 0