Alméry Jacqueline – 2024-12-19 23:27:52
**Các bài bình luận kém chất lượng — con đường nhanh chóng và dễ dàng để bơm thổi chỉ số ảnh hưởng — đang gia tăng**
***Nội dung do AI tạo ra đang tràn ngập kho tài liệu học thuật với chất lượng thấp, làm dấy lên nghi ngờ về các chỉ số đo lường, theo điều tra của Science và Retraction Watch.***
Ngày 22 tháng 10, một bài xã luận bất thường xuất hiện trên tạp chí *Neurosurgical Review*. “Chúng tôi đã đưa ra quyết định khó khăn là tạm dừng việc nhận thư gửi ban biên tập (Letter to the Editor) và các bài bình luận (Commentary),” Tổng biên tập Daniel Prevedello, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Đại học Bang Ohio, viết. Ông giải thích rằng tạp chí đã bị ngộp bởi sự gia tăng “chưa từng có” các bài bình luận được gửi đến, dường như do sự phát triển của các công cụ AI như ChatGPT thúc đẩy.
*Neurosurgical Review *không phải tạp chí duy nhất bị quá tải bởi các bài bình luận, theo cuộc điều tra chung của *Science* và *Retraction Watch*. Hiện nay, chúng chiếm 70% nội dung của *Oral Oncology Reports *(thuộc Elsevier) và gần một nửa nội dung của *International Journal of Surgery Open* (thuộc Wolters Kluwer). Tại *Neurosurgical Review*, một tạp chí của Springer Nature, các lá thư, bài bình luận và xã luận chiếm 58% tổng số bài đăng từ tháng 1 đến tháng 10 — tăng từ mức 9% của năm ngoái. Hơn 80% các bài bình luận này đến từ Nam Á, trong khi các bài nghiên cứu và tổng quan từ các quốc gia này chỉ chiếm dưới 20%.
Cuộc điều tra của *Science* và *Retraction Watch* chỉ ra rằng cả tác giả, tạp chí và đơn vị nghiên cứu đều hưởng lợi từ hệ thống này, vốn tràn ngập bài vở kém chất lượng và làm giảm giá trị của các chỉ số đánh giá khoa học. Với tác giả, các bài bình luận là cách nhanh chóng và dễ dàng để có thêm công bố và trích dẫn. “Họ chỉ muốn có một công bố được chỉ mục trên PubMed, vậy thôi,” Shirish Rao, bác sĩ y khoa mới tốt nghiệp làm việc tại một bệnh viện ở Mumbai, Ấn Độ, cho biết. Các bài bình luận là con đường lý tưởng vì “bạn không thực sự cần dữ liệu gốc,” nên công cụ AI có thể tạo ra chúng gần như ngay lập tức, Rao giải thích. Và vì bình luận hiếm khi được bình duyệt, nên chúng thường dễ được chấp nhận hơn so với các bài nghiên cứu.
Xuất bản các bài này cũng mang lại lợi ích kinh doanh cho các tạp chí. Nhiều tạp chí thu phí xuất bản đối với bài bình luận. Chúng cũng là cơ hội để thao túng hệ số ảnh hưởng (Impact Factor), một chỉ số dựa trên trích dẫn vốn ưu tiên các bài quan điểm. “Bài bình luận là bữa trưa miễn phí” đối với các tạp chí, John Ioannidis, chuyên gia về trắc lượng thư mục tại Đại học Stanford, nhận xét. Các tạp chí còn có thể yêu cầu tác giả nhồi nhét thêm trích dẫn đến bài vở của họ, từ đó bơm thổi hệ số ảnh hưởng.
Đối với các đơn vị nghiên cứu, bài bình luận là cách dễ dàng để tăng số lượng công bố và trích dẫn, qua đó cải thiện thứ hạng, vốn được sử dụng mạnh mẽ trong quảng bá, theo Moumita Koley, nhà phân tích nghiên cứu cao cấp tại Viện Khoa học Ấn Độ. Một số đại học tư ở Ấn Độ dường như đang thao túng thứ hạng, Achal Agrawal, nhà khoa học dữ liệu tại Đại học Sitare và là người sáng lập tổ chức *India Research Watchdog*, cho biết. “Nếu bạn đánh giá nghiên cứu bằng số lượng bài báo hoặc số lượt trích dẫn, bạn sẽ thấy Ấn Độ đang tăng trưởng khá tốt,” ông nói. “Nhưng nếu bạn xem xét kỹ hơn… bạn sẽ nhận ra chúng tôi làm tốt là nhờ thao túng các chỉ số, chứ không phải vì thực sự tạo ra những nghiên cứu chất lượng hơn.”
Hậu trường tại *Neurosurgical Review *cho thấy một ví dụ điển hình. Bốn ngày trước khi Prevedello thông báo tạm dừng tất cả các bài bình luận, một email ẩn danh đã được gửi vào hộp thư của ông. Email này, được người gửi chia sẻ với *Retraction Watch*, chỉ ra rằng trong vòng 2 tháng trước đó, ba tác giả từ một trường đại học ở Ấn Độ đã xuất bản “đáng kinh ngạc 69 bài bình luận” trên tạp chí này. Hầu hết chúng dường như được viết bởi máy tính và thiếu “sự liên quan thực chất,” theo nội dung email. Các ấn phẩm này cũng trích dẫn những công trình “không liên quan” từ các nhà nghiên cứu khác cùng đơn vị — Đại học Saveetha.
Saveetha, nơi có trường nha khoa xếp hạng đầu Ấn Độ, từng bị cáo buộc thao túng các chỉ số để thăng hạng. Một cuộc điều tra năm 2023 của *Science* và *Retraction Watch* phát hiện trường này ép buộc sinh viên viết hàng ngàn bài nghiên cứu trong kỳ thi và nhồi nhét hàng loạt trích dẫn không phù hợp đến các công trình của Saveetha. Sau đó, *Retraction Watch* còn phản ánh trường này trả tiền cho các tác giả siêu năng suất để họ liệt kê Saveetha là nơi công tác trong bài báo của họ.
Đại diện của Saveetha viết rằng trường đã “ra lệnh điều tra chính thức và sẽ có hành động phù hợp nếu phát hiện bất kỳ sai phạm nào.” Nhưng người này khẳng định rằng, “Thật vô lý khi cáo buộc trường có liên quan đến các hành vi được cho là sai trái này,” vì các bài bình luận “bị loại trừ bởi tất cả các công ty xếp hạng” nên Saveetha “không có lợi ích gì khi thao túng các trích dẫn này.” Trường cũng chỉ trích *Neurosurgical Review*, tạp chí đã xuất bản 466 bài bình luận trong năm nay, trong đó có 120 bài đến từ các tác giả của Saveetha. “Tại sao tạp chí không bị điều tra?”
Prevedello từ chối trả lời về việc làm thế nào mà tạp chí của ông lại có thể xuất bản nhiều bài bình luận với các dấu hiệu cảnh báo rõ ràng trong khoảng thời gian ngắn như vậy, mặc dù số lượng này bắt đầu tăng lên ngay sau khi ông tiếp quản tạp chí vào tháng 1 năm 2023. Người phát ngôn của Springer Nature cho biết nhà xuất bản đang “khẩn trương xem xét vấn đề” nhưng không thể “chia sẻ thêm thông tin” ở giai đoạn này.
Các bài bình luận trên *Neurosurgical Review* chỉ là một phần nhỏ trong tổng số hơn 1.200 lá thư, bài xã luận và bình luận được viết bởi các tác giả có liên kết với Saveetha trong năm nay — tăng gấp 9 lần so với năm ngoái, theo Reese Richardson từ Đại học Northwestern, một chuyên gia về trắc lượng thư mục, người đóng góp vào phân tích này.
*Science* và *Retraction Watch* đã xem xét 5 tạp chí xuất bản nhiều bài bình luận nhất. Ở hầu hết tạp chí này, các bài bình luận ban đầu chỉ đóng góp một phần nhỏ, nếu có, vào tổng số bài xuất bản, nhưng đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Người phát ngôn của Elsevier, nhà xuất bản của hai trong số các tạp chí này, nói rằng: “Chúng tôi có quy trình biên tập nghiêm ngặt. [Chúng tôi] sẽ tiếp tục giám sát các tác giả và trích dẫn, và chúng tôi luôn đảm bảo các tiêu chuẩn biên tập của mình được duy trì.”
Kiểm tra ngẫu nhiên có hệ thống trên các tạp chí cho thấy tác giả từ Saveetha thường xuyên trích dẫn các nhà nghiên cứu khác trong cùng đơn vị. *Neurosurgical Review* có tỷ lệ tự trích dẫn trong cùng đơn vị cao nhất, với 8 trong số 10 bài bình luận được chọn ngẫu nhiên từ Saveetha trích dẫn các công trình khác của Saveetha. Richardson nói: “Rõ ràng đây là một hệ thống để bơm thổi số lượng công bố và trích dẫn.” Koley, người đã đọc một số bài bình luận của Saveetha, gọi chúng là “vô nghĩa” và “chắc chắn” được tạo ra bằng AI.
Khoảng 200 trong số các bài bình luận của Saveetha được xuất bản trong năm nay có sự tham gia của tác giả viết bình luận nhiều nhất thế giới, bác sĩ người Thái Viroj Wiwanitkit, người viết hơn 500 thư gửi ban biên tập mỗi năm. Wiwanitkit liệt kê nhiều liên kết với các trường đại học khác nhau trong bài của mình. Tại Saveetha, người này được ghi nhận là “giảng viên nghiên cứu bán thời gian,” theo lời bộ phận nhân sự của trường. Wiwanitkit không trả lời các email liên hệ nhiều lần để phỏng vấn.
Wiwanitkit có thể đã “truyền cảm hứng” cho những người khác. Agrawal nói: “Có thể những người khác đã nhận ra rằng, ‘Ồ, cách này hiệu quả đấy; nếu ông ấy có thể viết các bài bình luận, chúng ta cũng có thể viết.’ Tôi chưa từng thấy ai khác sử dụng chiêu trò này cho đến bây giờ.”
Shared link: https://www.science.org/content/article/shoddy-commentaries-quick-and-dirty-route-higher-impact-numbers-are-rise
Statistics:
Likes: 49, Shares: 11, Comments: 10
Like Reactions: 44, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 2, Love Reactions: 2, Sad Reactions: 1, Angry Reactions: 0