LIÊM CHÍNH KHOA HỌC – 2024-10-27 22:57:11
**CẬP NHẬT TÌNH HÌNH NHÓM LIÊM CHÍNH KHOA HỌC**
**1. Biến mất và trở lại**
Vào tối ngày 23/10/2024 giờ Việt Nam, nhóm Liêm Chính Khoa Học đột ngột biến mất mà Ban quản trị không nhận được bất kỳ thông báo hay cảnh báo nào từ Facebook qua bất cứ hình thức liên lạc nào. Đây là chuyện cực kỳ khó hiểu, do nhóm LCKH đã hoạt động hơn 4 năm, từ ngày 1/9/2020, với rất ít cảnh báo vi phạm.
Ban quản trị đã liên hệ với Facebook qua nhiều kênh khác nhau nhằm tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự việc này và khả năng khôi phục nhóm.
Đến chiều hôm qua, ngày 27/10, nhóm LCKH xuất hiện trở lại, cũng theo cách bất ngờ y như khi nhóm biến mất.
Ban quản trị đã kiểm tra sơ bộ và nhận thấy danh sách thành viên, bài vở và bình luận hầu như còn nguyên vẹn so với thời điểm trước ngày 23/10.
**2. Chia sẻ và hỗ trợ**
Trong 4 ngày qua, Ban quản trị đã nhận được nhiều sự quan tâm và giúp đỡ từ rất nhiều người, đặc biệt trong việc khôi phục nhóm. Chúng tôi thực lòng cảm kích và chân thành cảm ơn tình cảm cùng chia sẻ của mọi người.
Chúng tôi xem đây là nguồn động viên để làm tốt hơn nhiệm vụ lao công, tiếp tục duy trì diễn đàn đối thoại và không gian thảo luận công bằng, văn minh cho tất cả các bên, kiên định mục tiêu góp phần xây dựng cộng đồng khoa học Việt Nam trong sạch và minh bạch hơn.
**3. Làm việc với Facebook**
Cho đến thời điểm hiện tại, Ban quản trị vẫn chưa nhận được thông báo hay phản hồi nào từ Facebook về sự biến mất đột ngột rồi trở lại bất ngờ của nhóm LCKH. Do đó, chúng tôi không biết chính xác chuyện gì đã xảy ra, liệu tình huống tương tự có tái diễn hay không, và cần làm gì để tránh lặp lại sự việc đáng tiếc này.
Một mặt, chúng tôi sẽ tiếp tục liên hệ với Facebook để tìm câu trả lời cho những băn khoăn và quan ngại nói trên. Chúng tôi hy vọng Facebook thể hiện thiện chí, giúp làm sáng tỏ vụ việc vừa rồi. Mặc khác, chúng tôi cũng chủ động, gấp rút lưu trữ bài vở và xây dựng thêm diễn đàn độc lập, dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào Facebook.
**4. Tác động của diễn đàn Liêm Chính Khoa Học**
Hơn 4 năm qua, LCKH đã trở thành diễn đàn quan trọng và có ảnh hưởng về liêm chính khoa học, thu hút sự tham gia của các nhà nghiên cứu, học giả, sinh viên, lãnh đạo nhiều đơn vị trong và ngoài nước. Với hàng ngàn bài viết và hàng trăm ngàn bình luận, nhóm LCKH cũng là kho lưu trữ thông tin và dữ liệu đồ sộ cùng các quan điểm và góc nhìn phong phú.
Dù vẫn cần nghiên cứu bài bản để đánh giá khách quan về tác động và giá trị của nhóm LCKH, chúng tôi tin rằng diễn đàn có ảnh hưởng nhất định đến nhận thức, hiểu biết và chính sách về liêm chính khoa học tại Việt Nam, tiêu biểu là một số diễn biến dưới đây:
– Từ 2020 đến nay: Hội đồng Giáo sư Nhà nước thường xuyên yêu cầu các Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành, Hội đồng Giáo sư cơ sở chú trọng đảm bảo liêm chính khoa học trong quá trình thẩm định hồ sơ của các ứng viên giáo sư, phó giáo sư.
– Tháng 2/2022: Quỹ NAFOSTED ban hành quy định về liêm chính nghiên cứu.
– Tháng 5/2022: Đề tài về liêm chính học thuật trở thành nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia.
– Tháng 12/2022: Chính phủ ban hành Nghị định số 109, lần đầu tiên yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học ban hành bộ quy tắc về liêm chính học thuật cũng như có công cụ kiểm soát và biện pháp xử lý vi phạm để ngăn chặn hành vi đạo văn, gian lận và bịa đặt trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
– Tháng 12/2023: Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hội thảo khoa học đầu tiên về liêm chính nghiên cứu tại Đại học Bách khoa Hà Nội.
– Từ tháng 12/2002 đến nay: Rất nhiều cơ sở giáo dục đại học đã ban hành văn bản về liêm chính học thuật theo yêu cầu của Nghị định 109/2022/NĐ-CP với những quy định chi tiết, như nghiêm cấm mua bán kết quả nghiên cứu khoa học dưới mọi hình thức, hoặc quy định rõ cán bộ, giảng viên phải ghi đúng địa chỉ cơ quan chủ quản trong công bố khoa học…
Ngay cả khi nhóm LCKH lại đột ngột biến mất thêm một lần nữa, chúng tôi tin rằng những thay đổi trong nhận thức và chính sách về liêm chính khoa học tại Việt Nam mà nhóm LCKH đã góp phần thúc đẩy là điều không thể phủ nhận, không thể đảo ngược.
**5. Thay đổi và cải cách**
Ban quản trị xem sự việc vừa rồi là cơ hội quý báu để đánh giá và nhìn lại hoạt động của nhóm trong hơn 4 năm qua. Chúng tôi đã thảo luận và thống nhất thay đổi toàn diện, sâu sắc về tổ chức, mô hình và phương thức hoạt động để nhóm Liêm Chính Khoa Học trở nên bền vững, chuyên nghiệp, hiệu quả và bổ ích hơn.
Chúng tôi đang trong quá trình hoàn thiện đề án cải cách hoạt động của nhóm LCKH. Tạm thời, chúng tôi mới chỉ có thể tiết lộ hai thay đổi quan trọng, đó là:
(i) LCKH sẽ gấp rút xây dựng trang web, lưu trữ bài vở, tổng hợp thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu để xuất bản sách, báo nhằm phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức về liêm chính khoa học.
(ii) Về cơ cấu tổ chức: LCKH sẽ có thêm Ban cố vấn gồm đại diện các đơn vị nghiên cứu và những nhà khoa học uy tín nhằm tư vấn, định hướng và kiểm sát hoạt động của nhóm. Nhóm admin không còn trực tiếp làm nhiệm vụ lao công dọn dẹp hàng ngày mà đóng vai trò giám sát hoạt động của nhóm moderator, những người thực hiện công việc dọn dẹp.
Chúng tôi sẽ công khai toàn văn đề án cải cách hoạt động của nhóm LCKH khi hoàn thiện để tham khảo ý kiến cũng như kêu gọi sự tham gia và hỗ trợ của cộng đồng. Một mặt, chúng tôi ý thức được ảnh hưởng ngày càng lớn của nhóm LCKH, và do đó, nhu cầu tăng cường giám sát của cộng đồng cùng trách nhiệm giải trình từ tất cả những người tham gia quản trị, điều hành và cố vấn nhóm LCKH. Mặt khác, chúng tôi cam kết duy trì sự độc lập của nhóm LCKH cũng như tránh hành chính hóa và làm giảm sức sống của nhóm.
Một lần nữa, chúng tôi chân thành cảm ơn mọi người đã chia sẻ, đồng hành, hỗ trợ nhóm LCKH trong 4 ngày vừa rồi cũng như trong hơn 4 năm qua. Rất mong các bác tiếp tục đóng góp thông tin, bài vở, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức, quan điểm, góc nhìn nhằm tiếp tục theo đuổi mục tiêu góp phần xây dựng cộng đồng khoa học Việt Nam trong sạch và minh bạch hơn.
Statistics:
Likes: 524, Shares: 23, Comments: 19
Like Reactions: 429, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 93, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0