Alméry Jacqueline – 2024-09-17 23:40:33
**Tại sao cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung lại khiến những lỗ hổng trong hệ thống học thuật trở thành mục tiêu của Bắc Kinh**
*Bằng cách nêu tên và bêu xấu các nhà nghiên cứu Trung Quốc có hành vi sai trái, Bộ khoa học Trung Quốc đang tăng cường thúc đẩy năng lực công nghệ*
Chỉ 4 tháng trước, vào ngày 17 tháng 5, Tôn Bắc Thành trở thành tiêu điểm trên khắp thế giới khi ông đứng đầu một nhóm nghiên cứu đã cấy ghép thành công gan lợn biến đổi gen vào một bệnh nhân mắc ung thư gan.
Đến tháng 7, Tôn Bắc Thành lại trở thành tiêu điểm, nhưng lần này ông là một trong 6 nhà nghiên cứu bị nêu tên và bêu xấu trong một động thái hiếm hoi của Bộ Khoa học và Công nghệ (MOST) vì hành vi sai trái trong các đề tài nghiên cứu do nhà nước tài trợ.
Theo MOST, Tôn Bắc Thành, cựu phó chủ tịch Bệnh viện Tháp Trống Nam Kinh ở tỉnh Giang Tô, đã tiếp cận với các thành viên hội đồng xét duyệt đề tài để vận động họ chấp thuận hồ sơ xin tài trợ của ông vào năm 2021.
Tôn Bắc Thành chỉ là một trong số nhiều trường hợp, khi Bắc Kinh đang “bước sang trang mới” về liêm chính học thuật và tăng cường trấn áp hành vi sai trái của các nhà nghiên cứu, theo các nhà quan sát – tất cả đều là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm đánh bại Hoa Kỳ trong cuộc chạy đua công nghệ.
Hồ sơ khoa học của Tôn Bắc Thành rất ấn tượng. Ngoài việc dẫn đầu đột phá trong ghép tạng dị chủng với ca phẫu thuật gan lợn, ông còn được Bộ Giáo dục phong là Giáo sư Học giả Sông Dương Tử và được Quỹ Khoa học Quốc gia công nhận là Học giả Trẻ Xuất sắc vào năm 2012.
Bất chấp những thành tích đó, MOST hiện đã cấm Tôn Bắc Thành tham gia vào các dự án nghiên cứu do nhà nước tài trợ trong 7 năm, sau khi phát hiện ông vi phạm quy định năm 2020 cấm “nhờ vả” hoặc “yêu cầu giúp đỡ” từ các thành viên hội đồng khi họ quyết định xem một dự án nghiên cứu có xứng đáng nhận được tài trợ của nhà nước hay không. Hồ sơ xin tài trợ của Tôn Bắc Thành cũng đã bị từ chối.
5 nhà nghiên cứu khác bị MOST nêu tên, bao gồm cả những người đứng đầu một số phòng thí nghiệm và chương trình nghiên cứu quốc gia quan trọng, đã bị cấm nhận tài trợ đến 5 năm vì đã giúp Tôn Bắc Thành tiếp cận các thành viên hội đồng hoặc không báo cáo hành vi của ông ta với cơ quan quản lý.
MOST cũng thông báo 4 trường hợp đạo văn trong phần nội dung, phương pháp luận hoặc “ý tưởng sáng tạo” được trình bày trong đề xuất nghiên cứu của họ khi nộp đơn xin tài trợ của nhà nước. Những nhà nghiên cứu này cũng đã bị nêu tên, bị cấm nộp hồ sơ xin tài trợ của nhà nước trong 3 năm và bị thêm vào danh sách đen về liêm chính đang ngày càng dài hơn vì MOST cam kết sẽ áp dụng cách tiếp cận “không khoan nhượng” đối với hành vi sai trái trong học thuật.
“Có một cảm giác rõ ràng ‘bóp gà dọa khỉ’ trong thông báo của MOST”, Sourabh Gupta, một chuyên gia chính sách cấp cao tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc-Mỹ ở Washington cho biết.
“Cũng giống như mô hình phát triển vĩ mô của Trung Quốc đang chuyển từ tăng trưởng tốc độ cao sang tăng trưởng chất lượng cao, cũng có một chính sách tập trung vào việc chuyển đổi từ số lượng sang chất lượng trong sản phẩm nghiên cứu. Thông báo của MOST nằm trong chiến lược này.
“Đây là lời nhắc nhở không giấu giếm rằng một trang mới về tiêu chuẩn học thuật và liêm chính trong nghiên cứu đã được mở ra – và rằng mọi thứ sẽ tốt hơn nếu làm đúng quy định thay vì tìm đường tắt để gian lận hệ thống vì lợi ích cá nhân”.
Trong khi hành vi sai trái trong học thuật là vấn đề dai dẳng và phổ biến ở Trung Quốc, thì việc tập trung vào các dự án tìm kiếm nguồn tài trợ của nhà nước cho thấy Bắc Kinh đang tăng gấp đôi nỗ lực theo đuổi những đột phá thực sự trong các công nghệ quan trọng. Và trong bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng toàn diện trong quân đội Trung Quốc cũng như sự chậm lại của nền kinh tế, khoản tiền dành cho các dự án nghiên cứu cần được chi tiêu một cách chiến lược.
Không phải ngẫu nhiên mà việc công khai danh sách nhà nghiên cứu sai phạm diễn ra chỉ một ngày sau khi Đảng Cộng sản cầm quyền kết thúc Hội nghị Trung ương 3, một hội nghị quan trọng đặt ra các chính sách kinh tế lớn trong 5 đến 10 năm tới.
Tại cuộc họp, ban lãnh đạo cấp cao đã quyết định tăng cường nỗ lực đột phá trong các công nghệ quan trọng vì “sự đàn áp và kiềm chế từ bên ngoài liên tục leo thang”. Họ cũng quyết định cải thiện hệ thống tài trợ để hỗ trợ nghiên cứu cơ bản và “trấn áp nghiêm khắc hành vi sai trái trong học thuật”.
Statistics:
Likes: 20, Shares: 3, Comments: 4
Like Reactions: 20, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 0, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0