Đồng Bạn Hành – 2024-06-26 12:37:15
Đang trong giai đoạn đầu của công cuộc Đánh giá PGS/GS năm 2024, xin gửi lên trang LCKH một số thảo luận. Đã qua rất nhiều năm xét PGS/GS nhưng năm nào vấn đề liêm chính học thuật cũng sôi động. Bản thân là người thường theo dõi trang LCKH này, thực sự thấy trang LCKH rất bổ ích, rất ý nghĩa. Đây là lần đầu tiên gửi bài bình luận trên trang LCKH.
Trải qua nhiều mùa xét PGS/GS những năm nào cũng tồn tại nhiều vấn đề, mà đây là những vấn đề tuy không mới nhưng lúc nào cũng rất nóng. Có thể thấy những vấn đề này được lặp đi lặp lại nhiều năm, như: đạo văn, bài đăng thuộc tạp chí săn mồi, sự làm việc HĐ thiếu công minh, thiếu chính xác, minh bạch, số lượng bài nhiều được đăng trong thời gian quá ngắn, thời gian đăng 1 bài rất ngắn, chất lượng bài báo yếu, số liệu thực nghiệm, điều tra khảo sát thiếu chính xác/ không trung thực…. *Chung quy lại của vấn đề vấn này là ở sự công tâm, minh bạch, trách nhiệm của các HĐ đánh giá và người chấm. Bên cạnh đó có thể nói đến là cần phải chấn chỉnh lại cách đánh giá, xét hồ sơ, cách chấm rõ ràng hơn, cụ thể hơn,tăng tối đa định lượng, hạn chế tối đã định tính (định rõ, định lượng về đạo văn, định lượng rõ mức độ trùng lặp giữa 2 bài báo để dễ đánh giá điểm,…).*
1) Vấn đề đạo văn là vấn đề hay gặp trong các bài báo ngay cả trên một đối tượng UV. Đạo văn, trùng lặp giữa 2 bài báo, đạo văn giữa 2 cuốn sách,… Có nhiều bài báo có nội dung rất giống nhau, chỉ khác nhau rất ít, đây chính là đạo văn chính mình, là vấn đề thường gặp, khó tránh khỏi. Như vậy cần đưa ra định mức trung lặp, đồng thời quy định định lượng rõ, cụ thể cách đánh giá điểm giữa các bài này. Đạo văn giữa hai bài báo, giữa 2 cuốn sách mà giữa 2 người, điều này cũng hay thường gặp. Lỗi đạo văn này cần phải nghiêm khắc, có thể nói là “ăn cắp” của người khác. Thực tế đã cho thấy 2 cuốn Giáo trình, một cuốn có tác giả là của UV, cuốn còn lại là của tác giả khác mà giống nhau lên đến 90%, mà điều đáng nói đa phần là copy – viết lại lời văn.
2) Đăng bài ở tạp chí săn mồi/ Chi phí đăng lớn, thời gian đăng nhanh, số bài trong 1 số rất lớn, mỗi năng ra nhiều số; chất lượng bài báo kém, số liệu thực nghiệm, số liệu khảo sát, điều tra không chính xác, có khi ngụy số liệu; sử dụng kết quả nghiên cứu của người khác (NCS, Học viên cao học, bạn nhóm NC Khoa học) để đăng bài, công bố cho mình mà gắn tên thiếu họ. Đây là lỗi vi phạm liêm chính thường gặp mà không khó để phát hiện ra. Cần thiết sự làm việc công tâm, khách quan và quyết liệt từ phía các hội đồng, từ hội đồng cơ sở, hội đồng nghành, đội đồng Nhà nước.
3) Sự làm việc thiếu công tâm, trách nhiệm của các Hội đồng cũng là điểm cần nói đến. Có nhiều Hội đồng Cơ sở, HĐ ngành làm việc với tinh thần, trách nhiệm chưa cao, thiếu công tâm, khách quan. Để minh chứng cho nhận định này, có thể đưa ra những biểu hiện: (1) vẫn có nhiều Hội đồng cơ sở ở các Trường Đại học không đánh trượt UV nào, nhưng khi lên Hội đồng ngành thì nhiều UV bị loại, rồi UV vẫn tiếp bị HĐGSNN loại; (2) đã có nhiều UV bị tố cáo gian lận, thiếu liêm chính KH ngay ở HĐ cơ sở nhưng vẫn được xét qua và đưa lên HĐ ngành, nhiều UV bị tố ở HĐ Ngành những vẫn qua được và chỉ trượt ở HĐGSNN. Hội đồng CS ở các trường ĐH dễ cho UV qua cũng dễ hiểu, bởi do trong chính sách đối với các Trường ĐH thì số lượng PGS/GS nhiều là một lợi thế.
4) Chưa có quy định cụ thể, rõ ràng thế nào là Bài báo uy tin, tạp chí uy tín. Điều này dẫn đến có sự đánh giá khác nhau giữa các hội đồng đánh giá. Có một số Hội đồng đưa ra danh sách cụ thể các tạp chí uy tín, điều này cũng có thể chưa phù hợp vì việc đưa vào này dựa trên đánh giá chủ quan của một nhóm ít người. Hoặc có thể có việc cố tình đưa tạp chí chưa thật sự uy tín vào danh sách để thành tạp chí uy tín. Như vậy cần thiết nếu có thể định lượng được thì nên có những tiêu chí cơ bản để định lượng tạp chí uy tín.
5) Một số bất cập cần sửa: một số hồ sơ UV có chênh lệch về bài báo KH quốc tế và Trong nước, có quá nhiều bài quốc tế hoặc ngược lại; sử dụng điểm của lĩnh vực này thay thế cho điểm lĩnh vực khác, chẳng hạn dùng điểm bài báo bù cho số năm kinh nghiệm giảng dạy, hay bù cho điều kiện cứng khác. Về nguyên tắc này là một sự bù thiếu căn cứ khoa học. Bất cập trong việc đánh giá nội dung bài báo phù hợp hay không phù hợp với hướng nghiên cứu UV đã chọn. Có những bài báo mà nội dung khác xa nhiều so với nội dung hướng nghiên cứu mà UV chọn.
Tất cả những điều này ta có thể nói rằng thiếu đạo đức trong hoạt động nghiên cứu khoa học, cần nghiêm khắc hơn để nền Khoa học nước ta ngày càng phát triển tốt hơn.
Đây chỉ là ý kiến cá nhân mang tính tổng hợp, rất mong có nhiều ý kiến thêm.
Statistics:
Likes: 96, Shares: 10, Comments: 3
Like Reactions: 92, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 3, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0