Alméry Jacqueline – 2024-04-25 22:33:31
**Tại sao nghiên cứu giả mạo tràn lan ở Trung Quốc?**
Huang Feiruo từng là một nhà khoa học được kính trọng, người đã nghiên cứu cách giúp lợn tăng cân nhanh hơn. Ông điều hành các dự án nghiên cứu do chính phủ Trung Quốc tài trợ tại Đại học Nông nghiệp Hoa Trung ở trung tâm thành phố Vũ Hán. Nhưng tháng trước, 11 nghiên cứu sinh của Huang đã cáo buộc ông này đạo văn từ công trình nghiên cứu của các học giả khác và bịa đặt dữ liệu. Nhóm nghiên cứu sinh cũng nói rằng Huang đã gây áp lực buộc họ phải làm giả nghiên cứu. Vào ngày 6 tháng 2, Đại học Nông nghiệp Hoa Trung thông báo đã sa thải Huang và gỡ bỏ một số bài báo của ông này.
Gian lận khoa học là chuyện quá phổ biến ở Trung Quốc. Những hình thức khuyến khích sai lầm là một phần quan trọng của vấn đề. Các trường đại học Trung Quốc thường thưởng cho các nhà nghiên cứu bằng sự thăng tiến và tiền tài trợ dựa trên số lượng bài báo họ xuất bản chứ không phải chất lượng. Chính sách này đã có kết quả. Năm 2017, lần đầu tiên Trung Quốc công bố nhiều bài báo khoa học hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Nước này đã giữ vị trí hàng đầu kể từ đó. Trong khi một số nghiên cứu có tính tiên tiến, phần lớn lại có nhiều điểm đáng ngờ.
Quy mô của vấn đề rất khó đo lường vì hành vi gian lận thường không được chú ý. Nhưng sẽ rất hữu ích khi xem xét các bài báo bị gỡ bỏ hoặc khi tạp chí khoa học rút lại một nghiên cứu, thường là do nghi ngờ về hành vi sai trái. Theo tạp chí Nature, các bài báo từ Trung Quốc có tỷ lệ bị gỡ bỏ cao thứ tư trên thế giới. Trong cơ sở dữ liệu gồm khoảng 50.000 nghiên cứu đã bị gỡ do Crossref và Retraction Watch thống kê, khoảng 46% đến từ Trung Quốc.
Nhiều bài báo đáng nghi vấn có lẽ đã được viết bởi các “lò bán bài” với một khoản phí. Những dịch vụ bán bài này thường đạo văn từ các nghiên cứu thật, chỉ thay đổi một vài chi tiết. Elisabeth Bik, một nhà vi trùng học chuyên phát hiện nghiên cứu giả mạo, cho biết một số nghiên cứu giả là hiển nhiên. Ví dụ, bà tìm thấy một bài báo của Trung Quốc về ung thư tuyến tiền liệt, trong đó tuyên bố rằng hơn một nửa số bệnh nhân được nghiên cứu là phụ nữ. Nhưng chỉ đàn ông mới có tuyến tiền liệt. Những nghiên cứu giả khác trông có vẻ thuyết phục hơn và có thể gây ô nhiễm kho tài liệu cả một lĩnh vực. Vì vậy, một số nhà khoa học từ chối bình duyệt công trình từ Trung Quốc, bà Bik nói.
Chính phủ Trung Quốc, với hy vọng biến nước này thành một siêu cường khoa học, đang cố gắng trấn áp các nghiên cứu giả mạo. Trong những năm gần đây, cơ quan này đã phạt hàng trăm nhà khoa học có hành vi sai trái và cấm họ nhận tài trợ công. Vào tháng 1, Bộ Giáo dục đã phát động một chiến dịch mới, yêu cầu các trường đại học điều tra mọi bài báo do giảng viên của họ viết bị các tạp chí gỡ bỏ. Nhiều tác giả hoan nghênh sự cứng rắn như vậy. Một nhà nghiên cứu tại bệnh viện ở Bắc Kinh cho biết, các nhà chức trách nên áp dụng những hình phạt nghiêm khắc để “thanh lọc” hoạt động khoa học.
Nhưng chỉ trừng phạt sẽ không giải quyết được vấn đề, Shu Fei ở Đại học Điện tử Hàng Châu cho biết. Ông tin rằng các trường đại học nên chấm dứt khen thưởng các nhà nghiên cứu chỉ vì đã xuất bản nhiều bài báo. Vào năm 2020, chính phủ Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn về vấn đề này. Tuy nhiên, có rất ít thay đổi, ông Shu nói. Ông nghi ngờ một phần của vấn đề là các lãnh đạo trường đại học là quan chức chính phủ (chứ không phải các học giả). Vì vậy, họ chỉ giỏi chạy theo các con số thành tích nhưng lại yếu kém trong việc thúc đẩy nền khoa học tốt, vốn khó định lượng.
Ít nhất tấm gương do các nghiên cứu sinh của ông Huang nêu ra cũng đáng khích lệ. Trên mạng xã hội, nhiều người Trung Quốc đã hoan nghênh việc họ có lập trường rõ ràng, bất chấp nguy cơ bị tổn hại sự nghiệp khoa bảng của chính họ. Nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm. Trong một cuộc khảo sát trực tuyến được công bố năm ngoái, hơn một phần tư học viên y khoa sau đại học ở Trung Quốc cho rằng việc bịa đặt một số dữ liệu hoặc kết quả là có thể chấp nhận được.
Statistics:
Likes: 56, Shares: 3, Comments: 15
Like Reactions: 53, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 0, Love Reactions: 1, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0