Duong Tu – 2021-01-02 04:28:43
Những ngày đầu năm 2021 cũng là thời điểm Plan S – với chữ S đại diện cho từ “Shock” do nó thách thức mô hình xuất bản truyền thống – bắt đầu có hiệu lực.
Plan S là sáng kiến khởi đầu từ tháng 9/2018 của một nhóm khoảng 20 tổ chức nghiên cứu và tài trợ, chủ yếu ở châu Âu và Mỹ (bao gồm những quỹ tài trợ có quy mô lớn nhất thế giới như Gates Foundation, Wellcome Trust, Howard Hughes Medical Institute) với mục tiêu tất cả công trình nhận tài trợ từ các tổ chức này phải được công bố dưới dạng truy cập mở: https://www.coalition-s.org/addendum-to-the-coalition-s-guidance-on-the-implementation-of-plan-s/principles-and-implementation
Theo đó, các nhà nghiên cứu có thể lựa chọn trả một khoản phí cho nhà xuất bản để bài báo của họ được đọc miễn phí ngay trên website của nhà xuất bản, hoặc lưu trữ bài báo trên một kho công cộng mà bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận.
Plan S tuy mới chỉ tác động đến khoảng 6% số công trình được công bố trên toàn cầu nhưng phần lớn bài trong số này lại được xuất bản trên những tạp chí hàng đầu thế giới: gần 1/3 số bài báo công bố trên hai tạp chí Nature và Science sử dụng tiền tài trợ từ các quỹ nghiên cứu tham gia Plan S.
Bài báo mới trên Science phân tích tác động của Plan S cũng như mô hình truy cập mở đối với cộng đồng khoa học và ngành công nghiệp xuất bản: https://www.sciencemag.org/news/2021/01/new-mandate-highlights-costs-benefits-making-all-scientific-articles-free-read
Cũng từ 2021, các tạp chí của Nature bắt đầu thu mức phí kỷ lục tới €9.500 hay $11.390 cho mỗi bài báo được xuất bản dưới dạng truy cập mở: https://www.nature.com/articles/d41586-020-03324-y
Statistics:
Likes: 114, Shares: 10, Comments: 17
Like Reactions: 100, Haha Reactions: 0, Wow Reactions: 8, Love Reactions: 5, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0