Minh Dang Doan – 2023-11-13 06:11:22
Chuyện PGS ĐCH bán affiliation trên bài báo khoa học cho các trường khác, có những ý kiến ủng hộ dựa trên giả định rằng bác Hướng chỉ dùng nguồn lực của cá nhân mình để viết những bài báo ấy, mà không dùng nguồn lực gì của cơ quan chủ quản, nên bác ấy có quyền tự định đoạt mình muốn làm gì với sản phẩm trí tuệ của riêng mình thì làm.
Những người ủng hộ hành vi bán bài dựa trên giả định này đã bị “việt vị”: thực ra bán những bài đấy không phải là chỉ bán chất xám của riêng mình, mà còn bán cả phần của cơ quan chủ quản.
Kết quả do anh Nguyễn Tấn Đại tìm hiểu và vừa đăng bài trên báo Thanh Niên hôm nay cho thấy sự thực đắng hơn: để có các bài báo ấy thì bác Hướng cần sự hỗ trợ của cơ quan chủ quản, nhiều bài trong đó là kết quả của đề tài tài trợ từ Nafosted thông qua cơ quan chủ quản (trường ĐH Quy Nhơn cần đứng tên chịu trách nhiệm với Nafosted đối với các đề tài do bác Hướng làm chủ trì). Trong bài này, báo Thanh Niên nhắc lại mô hình “ăn tiền ba đầu” mà tôi có bàn đến trước đây: nhà nghiên cứu vừa lĩnh lương của trường, vừa nhận tiền tài trợ đề tài từ quỹ Nafosted, vừa mang bài báo bán cho đơn vị không liên quan để kiếm tiền thưởng.
Kể cả đối với những bài báo không xuất phát từ tài trợ của quỹ Nafosted, thì cũng rất khó để người bán bài có thể chứng minh là mình làm ra được bài báo đó mà không có sự đóng góp gì của cơ quan chủ quản, nơi đã tạo điều kiện cho nhà nghiên cứu phát triển dần năng lực khoa học của mình trong thời gian dài để đủ chín. Do đặc điểm cách tài trợ của Nafosted nên việc bán những bài từ đề tài nghiên cứu được Nafosted tài trợ (mà cơ quan chủ quản có vai trò quản lý đề tài) là minh chứng (khó chối bỏ) rằng đây là một ca vi phạm liêm chính khoa học của cả người bán.
Trích từ bài của anh Nguyễn Tấn Đại:
”
Có thể nói năng lực nghiên cứu của PGS Hướng nói riêng và Khoa Toán – Thống kê, Trường ĐH Quy Nhơn nói chung được nâng cao rõ rệt nhờ mối quan hệ hợp tác này. Điều đó đã giúp Trường ĐH Quy Nhơn được thụ hưởng các nguồn lực hỗ trợ nghiên cứu của nhà nước, thông qua ít nhất 2 đề tài cấp Bộ (Bộ GD-ĐT) và 2 đề tài NAFOSTED trong giai đoạn năm 2016 – 2022, cũng như các đợt làm việc tại Viện Nghiên cứu cao cấp về toán (VIASM). Ít nhất có 10 bài báo của PGS Hướng cùng đứng tên với GS Hiếu đã ghi công các quỹ tài trợ và chương trình hợp tác nói trên.
…
Các dữ liệu trong bảng tổng hợp này cũng cho thấy không có chuyện PGS Hướng và một số tác giả khác không sử dụng thời gian, phương tiện, kinh phí của trường mình mà hoàn toàn dùng nguồn lực cá nhân để làm nghiên cứu rồi “bán chất xám” của mình một cách chính đáng cho các trường khác có nhu cầu. Thông tin trên bảng tổng hợp này cho phép chúng tôi khẳng định, một phần đáng kể nguồn lực nhà nước đầu tư cho nghiên cứu cho các trường ĐH đã bị thất thoát thông qua các nhà khoa học “bán” bài báo cho nơi khác, làm đơn vị thụ hưởng mất đi các lợi ích chính đáng, và tiếp tay cho những nơi mua bài thu lợi ích bất chính.
Trách nhiệm thu hẹp vùng xám, tăng cường sự minh bạch và trung thực trong nghiên cứu và công bố khoa học thuộc về tất cả chúng ta, từ các cơ quan quản lý nhà nước tới lãnh đạo các cơ sở giáo dục ĐH và nghiên cứu, từ nhà khoa học tới các cơ quan báo chí truyền thông, từ giới học thuật tới cộng đồng xã hội.
Vi phạm liêm chính hay đạo đức trong nghiên cứu, đặc biệt khi có các chứng cứ trục lợi rõ ràng, về bản chất là vi phạm các quy định pháp luật liên quan. Nhà khoa học với trình độ tri thức của mình, hơn ai hết, cần phải là người tiên phong trong việc giữ gìn liêm chính trong nghiên cứu với các nguyên tắc tin cậy, trung thực, tôn trọng và trách nhiệm, cũng là cốt lõi của tinh thần thượng tôn pháp luật.
”
Link đọc toàn bộ bài:
https://thanhnien.vn/ban-bai-bao-khoa-hoc-co-thuc-la-chi-ban-chat-xam-cua-minh-185231112233110079.htm
Shared link: https://thanhnien.vn/ban-bai-bao-khoa-hoc-co-thuc-la-chi-ban-chat-xam-cua-minh-185231112233110079.htm
Statistics:
Likes: 139, Shares: 11, Comments: 37
Like Reactions: 126, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 1, Love Reactions: 9, Sad Reactions: 0, Angry Reactions: 0