Ngô Đức Thế Ryan – 2020-12-08 11:40:07
**Những công xưởng sản xuất bài báo tại Trung Quốc **
Ở Trung Quốc, các bác sĩ lâm sàng hiện phải đăng bài báo khoa học nếu muốn được thăng chức. Cách dễ nhất là trả tiền cho một “xưởng sản xuất bài báo” (paper mills), nơi cung cấp dịch vụ (full service): một bài báo nghiên cứu bằng tiếng Anh dùng dữ liệu nghiên cứu giả do Photoshop tạo ra, trên một tạp chí được bình duyệt có uy tín – chỉ cần trả tiền và thành tác giả. Rất nhiều tạp chí của Wiley hay Elsevier đều không chống nổi những trò gian lận như vậy (một số tạp chí còn có thành viên ban biên tập tham nhũng tiếp tay). Điều này đã được phanh phui trong một cuộc điều tra của Elisabeth Bik – một nhà khoa học người Hà Lan (cùng với một số cộng sự trên một số diễn đàn liêm chính) [1].
Họ đã nghiên cứu tỉ mỉ hơn và khẳng định có 500 bài báo (danh sách chi tiết [2]) được linked tới một “công xưởng” nơi các bài báo ma đã được đẻ ra bằng cách không chỉ tái sử dụng hình ảnh một cách trực tiếp mà còn clone các dữ liệu, kinh hơn nữa là làm giả dữ liệu. Photoshop là “công nghệ bí mật” để các nhà máy này clone dữ liệu giả từ các dữ liệu gốc.
Một trong những nghi vấn tiếp theo để họ đặt vấn đề các bài báo ma là e-mail rởm: khi các bài này được nộp, các paper mills sẽ tạo luôn các form xác nhận tác quyền, dữ liệu,.. với các địa chỉ tác giả ma – nhưng lại lòi ra đầu mối là dùng toàn gmail – một thứ bị cấm ở Trung Quốc (ví dụ như bạn có tin một bác sĩ Trung Quốc có e-mail kiểu [CaseyPeiffer8311@gmail.com](mailto:CaseyPeiffer8311@gmail.com),..).
Trong số hơn 500 bài báo họ khẳng định là rởm, có tới 320 xuất phát từ các tác giả ở tỉnh Sơn Đông, cỡ 1/5 là từ tỉnh Cát Lâm và 1/10 từ Hà Nam [1,2].
Một trong những tạp chí bị “tấn công” ác liệt bởi các bài báo ma này là Journal of Cellular Biochemistry (một tạp chí rất có uy tín trong ngành hóa sinh xuất bản bởi Wiley), và đã bị các nhà máy sản xuất bài này qua mặt dù có một ban biên tập gồm rất nhiều các nhà khoa học “khét tiếng” (ví dụ như Carlo Groce). Và NXB Wiley cũng đã khẳng định sẽ tiến hành điều tra vụ việc này (và gần đây là thêm cả nhà xuất bản Taylor & Francis cũng tiến hành tương tự khi nhận được danh sách.
Nhóm điều tra sau khi kinh ngạc với con số từ Trung Quốc thì đặt thêm câu hỏi: ***liệu có bao nhiêu bài báo tương tự ở thế giới phương Tây***?
[1] Tham khảo bài báo: “The full-service paper mill and its Chinese customers” (24/1/2020) by Leonid Schneider https://forbetterscience.com/2020/01/24/the-full-service-paper-mill-and-its-chinese-customers/?fbclid=IwAR0jlaD5u7cKYAhTMjXsvuFYLb3O46FI8NxjHi1WbbkX3BH1Ovsap7UrJIk
[2] Danh sách hơn 500 bài báo từ kết quả điều tra về của nhóm Elisabeth Bik https://docs.google.com/spreadsheets/d/1KXqTAyl4j-jVorFPMD2XRpr76LcIKJ0CVyIvRj0exYQ/edit?usp=sharing
Statistics:
Likes: 169, Shares: 39, Comments: 49
Like Reactions: 133, Haha Reactions: 9, Wow Reactions: 16, Love Reactions: 4, Sad Reactions: 3, Angry Reactions: 3