Alméry Jacqueline – 2023-03-21 23:43:30
Mega-journal là dạng tạp chí open access, thu phí đăng bài và công bố hàng ngàn bài báo mỗi năm. Các tạp chí này có phạm vi đăng bài rất rộng, thuộc nhiều chủ đề và mời guest editor mở hàng ngàn special issue. Hiện có 26 mega-journal đăng trên 3500 bài/năm, đứng đầu là tạp chí Scientific Reports của Springer, công bố gần 22.000 bài chỉ riêng năm ngoái.
Mega-journal công bố các bài báo dựa vào tiêu chí bài báo có cơ sở khoa học chứ không đề cao tầm quan trọng và tính mới của nghiên cứu. Tỷ lệ chấp nhận đăng bài của mega-journal dao động từ 20% đến 70%.
Các nhà xuất bản thường tăng phí đăng bài khi impact factor của tạp chí tăng lên. Nhiều mega-journal có tỷ lệ tự trích dẫn cao để tăng impact factor. Một trong các mega-journal ra đời sớm nhất là tạp chí Oncotarget, công bố hơn 10.000 bài trong năm 2017 trước khi bị loại khỏi danh mục ISI và không còn impact factor khiến số bài đăng tụt mạnh xuống chỉ còn 159 vào năm 2022.
Một số mega-journal tập trung vào lĩnh vực hẹp đã đăng nhiều bài hơn tất cả các tạp chí truyền thống trong lĩnh vực đó cộng lại. Chẳng hạn, với lĩnh vực public health, chỉ trong năm 2022, tạp chí International Journal of Environmental Research and Public Health của MDPI đăng gần 17.000 bài, tạp chí Frontiers in Public Health thuộc nhà xuất bản Frontiers đăng hơn 5.000 bài, trong khi các tạp chí kinh điển như American Journal of Public Health, European Journal of Public Health, American Journal of Epidemiology, và Epidemiology chỉ công bố lần lượt 514, 238, 222 và 101 bài.
Thị trường xuất bản khoa học có trị giá tới hơn 30 tỷ USD với tỷ suất lợi nhuận rất cao, một phần do các nhà nghiên cứu đã đóng góp hơn 100 triệu giờ lao động hay trên 15 ngàn năm để bình duyệt không công hàng triệu bài báo mỗi năm cho các nhà xuất bản.
Giới khoa học nên ưu tiên trích dẫn và công bố trên các tạp chí đề cao sự minh bạch và coi trọng nghiên cứu nghiêm túc. Các mega-journal ngày càng có ảnh hưởng chi phối thị trường xuất bản cũng cần có trách nhiệm thúc đẩy thực hành nghiên cứu tốt.
Statistics:
Likes: 133, Shares: 14, Comments: 27
Like Reactions: 123, Haha Reactions: 1, Wow Reactions: 2, Love Reactions: 4, Sad Reactions: 1, Angry Reactions: 0